Sofistes - Galileo Project. ΒΙΝΤΣΕΝΤΖΟ ΓΚΑΛΙΛΕΪ, ο θεμελιωτής της όπερας.

https://www.youtube.com/watch?v=3GBhP5qI_oM

ΒΙΝΤΣΕΝΤΖΟ ΓΚΑΛΙΛΕΪ

Ο πατέρας του Γαλιλαίου, ο Βιντσέντζο Γκαλιλέι, γεννήθηκε το 1520 στη Σάντα Μαρία α Μόντε, στην κοιλάδα του Άρνου. Υπήρξε σπουδαίος θεωρητικός της μουσικής. Αφού σπούδασε στη Βενετία υπό την καθοδήγηση του Γιοζέφο Τσαρλίνο (1517-1590), μετακινήθηκε στην Πίζα και το 1562 νυμφεύθηκε την Τζιούλια Αμμανάτι (1538-1620), με την οποία απέκτησε τον Γαλιλαίο, (1564), τον Μπενεντέτο, τη Βιρτζίνια (1573),την Άννα(?), τον Μικελάντζελο (1575), τη Λίβια (1578) και, πιθανόν, κάποιο νεώτερο κορίτσι με το όνομα Λένα. Το 1574 η οικογένεια Γκαλιλέι μετακινήθηκε στη Φλωρεντία για να βρει τον Βιντσένζο, τον πατέρα, που είχε ήδη εγκατασταθεί εκεί για να ολοκληρώσει τις μουσικές του σπουδές με τη χορηγία του Κόμητα Τζιοβάνι Μπάρντι (1534-1612). Ο Μπάρντι υπήρξε ο κύριος χρηματοδότης της Camerata Fiorentina (γι'αυτό και η Καμεράτα της Φλωρεντίας φέρει τον τιμητικό τίτλο "Καμεράτα de' Bardi"), οι παραστάσεις της οποιας καθιέρωσαν την υπεροχή της μονωδίας έναντι της πολυφωνικής μουσικής και επηρέασε το γούστο του κοινού, οδηγώντας στη δημιουργία της πρώτης παράστασης λυρικού θεάτρου (δηλαδή στη δημιουργία της Όπερας).

Ο Βιντσέντζο Γκαλιλέι έγραψε τα συγγράμματα: " Fronimo. Διάλογος που περιέχει τους αληθινούς και απαραίτητους κανόνες εκτέλεσης της μουσικής για λαούτο", Βενετία, 1568, "Διάλογος του Βικέντιου Γκαλιλέι για την αρχαία και τη σύγχρονη μουσική" , Φλωρεντία, 1581, Διάλογος του Βικέντιου Γκαλιλέι που αφορά τα έργα του Γιοζέφο Τσαρλίνο", Φλωρεντία, 1589.

LEON BATTISTA ALBERTI (των: Ράνιας Καλλιμάνη, Χριστίνας Μανωλάκη, Ζωής Κτενίδου)

LEON BATTISTA ALBERTI. των: ΡΑΝΙΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗ, ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΜΑΝΩΛΑΚΗ, ΖΩΗΣ ΚΤΕΝΙΔΟΥ .  

  Γενικα και προσωπικα : Ο Leon Battista Alberti (14 Φεβρουαρίου, 1404 – 25 Απριλίου , 1472) ήταν ένας ιταλός ανθρωπιστής, συγγραφέας , καλλιτέχνης, αρχιτέκτονας, ποιητής , ιερέας, γλυπτής, φιλόσοφος και κρυπτογράφος . Ήταν ο ορισμός του αναγεννησιακού ανθρώπου . Ήταν όμορφος και δυνατός, αγαπούσε τις σωματικές δοκιμασίες αλλά ήταν συγχρόνως καλός τραγουδιστής και μουσικός, έξοχος ρήτορας και γοητευτικός συζητητής. Οι τρόποι του ήταν ευγενικοί και αδιαφορούσε για το χρήμα, φτάνοντας στο σημείο να μοιράζεται τα εισοδήματά του με τους φίλους του. Ήταν ευαίσθητος με την ομορφιά και Κατά τη γνώμη του ο καλλιτέχνης πρέπει να είναι ειδικά προσεκτικός με την απεικόνιση της : «το να αποτυπώνει κάνεις την ομορφιά σε ένα πίνακα είναι τόσο ικανοποιητικό όσο και απαραίτητο». Το νόημα της τέχνης είναι σύμφωνα με τον Alberti, τόσο καλά δομημένο που είναι αδύνατο να αφαιρέσεις τίποτα από αυτό ή ακόμα και να προσθέσεις κάτι, χωρίς να επηρεάσεις την ομορφιά της ολοκληρωτικοτητας της. Η ομορφιά ήταν για τον Alberti "η αρμονία όλων των κομματιών σε μεταξύ τους σχέση ". Αρχιτεκτονική: Μέσα από παρατηρήσεις ιστορικών «το να ξεχωρίσει κανείς ένα από τα πεδία που ασχολήθηκε ο leon batiste σαν πιο αντιπροσωπευτικό και ανεξάρτητο από τα αλλά είναι σχεδόν ακατόρθωτο διότι σε όλες τις δουλείες του είχε βαθύ επηρεασμό από διάφορες τέχνες που αλληλοσυμπλήρωναν η μια την άλλη ». Παρ’όλα αυτά Η κυριότερη ενασχόλησή του ήταν η αρχιτεκτονική Alberti δεν απασχολούσε τον εαυτό του με τo πρακτικό κομμάτι του κτιρίου, και πολύ λίγα από τα σημαντικότερα έργα του ολοκληρώθηκαν όμως. • Μια βασική ανησυχία του Alberti ήταν η κοινωνική επίδραση της αρχιτεκτονικής. Αυτό αποδεικνύεται από το σχεδιασμό ενός συνεχούς πάγκου στο Rucellai Palace, για καθίσματα στο επίπεδο του υπόγειου . Ο σχεδιασμός της πρόσοψης του Palazzo Rucellai (1446-1451) επηρέασε σε μεγάλο βαθμό παλάτια που ακλούθησαν. • Η tempio Malatestiano στο Ρίμινι (1447, 1453-1460) [13] είναι η ανοικοδόμηση μιας γοτθικής εκκλησίας. Η πρόσοψη, με τη δυναμική ενέργεια του τις μορφές, έμεινε ατελής.

• Santa Maria Novella Φλωρεντία(1448-1470) η άνω πρόσοψη κατασκευάστηκε υπο τον σχεδιασμό του Alberti. Ήταν ένα ιδιαίτερα δύσκολο έργο . Ο Alberti εισήγαγε κλασικά χαρακτηριστικά, παρά τη γλυπτική. Χρησιμοποίησε δύο μεγάλα κυκλικά μοτίβα, τα οποία επρόκειτο να γίνουν ένα τυποποιημένο χαρακτηριστικό γνώρισμα των προσόψεων Εκκλησίας στη συνέχεια των Αναγεννησιακών, Μπαρόκ και Κλασικών κτιρίων . • Pienza Αυτή η δομή είναι παρόμοια με το Palazzo Rucellai στη Φλωρεντία και άλλα μεταγενεστερα παλάτια. Pienza θεωρείται ένα πρώιμο παράδειγμα της Αναγέννησης αστικού σχεδιασμού. • Ο Ναός Αγίου Ανδρέα Ξεκίνησε το 1471, το έτος πριν τον θάνατο του Alberti και περιλάμβανε το πιο σημαντικό έργο του που ήταν το μοτίβο της θριαμβικής αψίδας, τόσο η πρόσοψη όσο και το εσωτερικό, και επηρεάζουν πολλά έργα που επρόκειτο να ακολουθήσει Συγγραφές : • Νέος έγραψε μια κωμωδία στα Λατινικά, τον Φιλόδοξο, που εξαπάτησε τον Άλδο Μανούτιο, ο οποίος την τύπωσε σαν αυθεντικό λατινικό έργο. Ήταν από τους πρώτους που ασχολήθηκαν με τον σκοτεινό θάλαμο και διατύπωσαν τις αρχές της προοπτικής και επηρέασε τους μεταγενέστερούς του καλλιτέχνες. Και στις δύο Della Pittura και De statua, Alberti τόνισε ότι «όλα τα στάδια της μάθησης πρέπει να αναζητούνται από τη φύση.» Ο απώτερος στόχος του καλλιτέχνη είναι να μιμηθεί τη φύση. • Η De re aedificatoria, ειναι ενα μεγάλο και ακριβό βιβλίο, που δεν ειχε πλήρως δημοσιευθεί μέχρι το 1485. Μέσω του βιβλίου του, Alberti άνοιξε τις θεωρίες για την ιδανικη εικονα της αναγεννησης στη φλωρεντια στους αρχιτέκτονες, μελετητές και άλλους. ( κάλυψε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, από την ιστορία στην πολεοδομία , τη μηχανική και τη φιλοσοφία της ομορφιάς). • Ο Alberti έγραψε τη Libri della famiglia—που πραγματευόταν την παιδεία τον γάμο και την διαχείριση του νοικοκυριού και των—στην τοσκανικη διαλεκτο. Το έργο δεν είχε εκδοθεί μέχρι το 1843. Ο Alberti ηταν παθιασμένος με την ιδέα της τροποποίησης του εκπαιδευτικού συστήματος. • To Momus, που γράφτηκε μεταξύ 1443 και 1450, ήταν μία μισογυνιστικη κωμωδία για το Ολύμπιους θεούς Alberti δανείστηκε πολλούς από τους χαρακτήρες του από τον Λουκιανό, έναν από τους αγαπημένους Έλληνες συγγραφείς του. Το όνομα του ήρωα του, Momus , αναφέρεται στην ελληνική λέξη για επίπληξη ή κριτική. Ζωγραφικη : Μια ειδικότερη αναφορά στα έργα του στον τομέα της Ζωγραφικής. Ο Λέον Μπαττίστα Αλμπέρτι, το 1435 γράφει το βιβλίο του «Περί Ζωγραφικής» στο οποίο παρουσιάζει τις απόψεις του σχετικά με την ορθή ζωγραφική. Θεωρεί πως η ζωγραφική αποτελεί επιστήμη και πως ένας πίνακας μπορεί να θεωρηθεί ορθός αν τηρεί τις παρακάτω προϋποθέσεις οσ’αναφορά την απεικόνιση του ανθρώπινου σώματος : τα διάφορα μέλη θα πρέπει να αντιστοιχούν σε μέγεθος, σε χαρακτήρα, σκοπό και διάφορες άλλες ιδιότητες με την φύση και να τηρούν ορθές γεωμετρικές αποστάσεις αποδίδοντας μια συμμετρία στο εικονιζόμενο σώμα , όπως ακριβώς πιστεύει και ο Λεονάρντο ντα Βίντσι. Σύμφωνα με τον ίδιο :"Εάν σε μια εικόνα το κεφάλι είναι πολύ μεγάλο, το στήθος μικρό, τα χέρια ευρεία, τα πόδια πρησμένα και το σώμα φουσκωμένο, η σύνθεση θα είναι βέβαιο ότι θα είναι άσχημη". «Περί Ζωγραφικής» , Λέον Μπαττίστα Αλμπέρτι Την περίοδο 1456-1470, ανέλαβε την ανακατασκευή της καθεδρικής εκκλησίας ‘‘Santa Maria delle Vigne’’(που μετονομάστηκε σε ‘‘Basilica de Santa Maria Novella’’).Σχεδίασε την νέα είσοδο της εκκλησίας προσθέτοντας μάρμαρα σε 2 χρώματα <πράσινα και άσπρα> και πολλές χρωματιστές παραστάσεις δίνοντας μια, μοντέρνα για την εποχή, εικόνα ,διαφορετική από την αρχικά γοτθική πρόσοψη του ναού. Είναι μια γεωμετρική σύνθεση η οποία αν και είναι διαφορετική από την αρχική εμφάνιση της εκκλησίας, συνυπάρχει αρμονικά με τον υπόλοιπο ναό. Στο αέτωμα υπάρχει το έμβλημα των Δομινικανών ,ο ήλιος.  

FIBONACCI: Ο ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ ΤΗΣ ΠΙΖΑΣ (Άλκηστις Μισούλη, Θεοδώρα Παπαδάτου, Μυρτώ Κοντογούρη)

ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ ΤΗΣ ΠΙΖΑΣ-FIBONACCI Η εργασία αυτή αφορά το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του μουσικού σχολείου Αλίμου στη Φλωρεντία και έγινε από τις μαθήτριες της Β λυκείου Άλκηστη Μισούλη, Θεοδώρα Παπαδάτου και Μυρτώ Κοντογούρη. Παρουσίαζει τον μαθηματικό Λεονάρντο της Πίζας ,μελετά την ακολουθία του και τη σχέση της με τη χρυσή τομή καθώς και την παρουσία της στη φύση αλλά και στη δομή της μουσικής κλίμακας, τη χρήση της χρυσής αναλογίας στο σχεδιασμό μουσικών οργάνων αλλά και στις σονάτες του Mozart και παρουσιάζει μία αρχική σύνθεση βασισμένη στους αριθμούς Fibonacci.

ΑΡΩΜΑΤΑ (Δανάη Τερζίδη, Ράνια Καλλιμάνη)

Όλοι οι πολιτισμοί μέχρι σήμερα λάτρεψαν το άρωμα. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι παρασκεύαζαν το κύφι από δεκαέξι διαφορετικά συστατικά και το πρόσφεραν κάθε απόγευμα στον θεό Ρα. Η τέχνη του αρώματος ξεκίνησε από την Αίγυπτο. Οι Αιγύπτιοι άλειφαν το σώμα τους με κανέλα και μέλι, οι Πέρσες βασιλείς φορούσαν αρωματισμένα στεφάνια από μύρο, γιασεμί, βιολέτες και κόκκινα τριαντάφυλλα. Στην Περσία ανακάληψαν μέθοδο συντήρησης των λουλουδιών. Αφού αποξήραναν τα λουλούδια, τοποθετούσαν τα πέταλά τους σε αεροστεγή βάζα για να ανοίξουν σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Στην αρχαία Ελλάδα το άρωμα συνδέθηκε με την θρησκεία. Πολλά κείμενα κάνουν λόγο για την ευωδιά που άφηναν πίσω τους οι θεοί όταν εμφανίζονταν. Ο Όμηρος αναφέρει την πρακτική της επάλειψης των νεκρών με αιθέρια έλαια.

Στην αρχαία Ρώμη μυρωδιές αναδίδονταν από κάθε ναό και σπίτι. Οι άντρες ευφηύραν το ξύρισμα και το αφτερ σειβ. Στα λουτρά βύθιζαν το σώμα τους σε ευωδιαστό νερό. Στο γεύμα σέρβιραν αρωματισμένο νερό για νa ξεπλένουν τα χέρια τους. Τον 6ο αιώνα με την διάδοση του ισλαμισμού η χρήση των αρωμάτων θεωρήθηκε θρησκευτικό καθήκον. Την εποχή του μεσαίωνα οι σταυροφόροι έφεραν από μακρινές χώρες μυρωδάτα μπαχαρικά και διέδωσαν τις τεχνικές της απόσταξης. Οι αλχημιστές θησαύριζαν επειδή υποτίθεται τα αρώματα προστάτευαν από τις επιδημίες. Στην εκκλησία όμως η χρήση των αρωμάτων ισοδυναμούσε με παράνομες σαρκικές απολαύσεις και ήταν ύποπτη για μαγεία.

Το άρωμα θριάμβευσε την εποχή της αναγέννησης. Οι μεγάλοι εξερευνητές έφεραν νέες πρώτες ύλες, όπως, βανίλια, γαρίφαλο και βάλσαμο για τις συνταγές των Ιταλών χημικών. Αρωματοποιοί από την Ιταλία και την Ισπανία εγκατεστάθηκαν στο Παρίσι και έκαναν μόδα τα αρωματισμένα γάντια. Πίσω όμως από την ευωδιαστή κατάχρηση βασίλευε η λίγδα αφού πλένονταν κάθε 4 χρόνια. Η σύγχρονη ιστορία του αρώματος εστιάζεται κυρίως στην Γαλλία διότι τα πιό πολύτιμα ιαματικά βότανα και αρώματα εντοπίζονται στον γαλλικό νότο. Μέχρι σήμερα παραμένει αδιαφιλονίκητη πρωτεύουσα του αρώματος. Όμως το πρώτο σύγχρονο αρωματοποιείο δεν είναι γαλλικό. Ο βρετανός αρωματοποιός Κρίντ άνοιζε το 1760 έναν οίκο αρωμάτων στο Λονδίνο ο οποίος μεταφέρθηκε στο Παρίσι το 1854. Στα τέλη του 19ου αιώνα εμφανίστηκαν τα συνθετικά προιόντα. Η εξέλιξη των τεχνικών έφερε μία οσφρητική επανάσταση. Στις αρχές του 20ου αιώνα το άρωμα έγινε προιόν πολυτελείας και απέκτησε διάφορα ονόματα και μπουκάλια. Ο κορσικανός Κοτί και ο σχεδιαστής Λαλίκ ένωσαν τα ταλέντα τους και παρήγαγαν το άρωμα τριαντάφυλλο το οποίο πούλησε 500 μπουκάλια εν μία νυκτί κι έτσι έγιναν πλούσιοι και διάσημοι. Εν συνεχεία οι μόδιστροι επέβαλαν αρώματα με χαρακτήρα και προσωπικό στύλ. Στην δεκαετία του '50 οι μυρωδιές έγιναν σοβαρότερες και ευκολότερες. Στην δεκαετία του '60 το πατσουλί ξαναβγήκε στους δρόμους. Ο άντρας σήμερα χρησιμοποιεί τα αρώματα για να αποπλανήσει τις γυναίκες.

TO ΠΙΟ ΓΝΩΣΤΟ ΑΡΩΜΑ ΤΗΣ ΦΛΩΡΕΝΤΙΑΣ

Δανάη Τερζίδη & Ράνια Καλλιμάνη

Το Officina Profumo-Farmaceutica di Santa Maria Novella είναι ένα από τα αρχαιότερα αρωματοποιία, αλλά και φαρμακεία, στον κόσμο το οποίο ιδρύθηκε στην πόλη της Φλωρεντίας το 1221 μ.Χ.

Αρχικά ως μοναστήρι, το Santa Maria Novella ιδρύθηκε από Δομινικανούς μοναχούς με απότερο σκοπό την παραγωγή φαρμακευτικών ειδών χρησιμοποιώντας αποκλειστικά ακατέργαστα θεραπευτικά βότανα.

Όλα τα υλικά που χρησιμοποιούνταν προέρχονταν είτε από τον προσωπικό κήπο του φαρμακείου είτε από τις πλαγιές της Φλωρεντίας. Η ανακάλυψη πως το ροδόνερο ήταν το κλειδί για την αντιμετώπιση της πανούκλας, το οποίο είχε αντισηπτικό ρόλο, δόθηκε από τους μοναχούς αυτούς με συνεπεία να αρχίσει η εξάπλωση του ονόματος της Santa Maria Novella. Όταν τα νέα της ποιότητας των φαρμακευτικών ειδών βγήκανε έξω στον κόσμο, αποφασίστηκε το φαρμακείο να ανοίξει για το κοινό, το 1612.

Κάθε προϊόν έχει την δική του ιστορία. Για παράδειγμα, το άρωμα “Acqua della Regina” κατασκευάστηκε για την Αικατερίνη των Μεδίκων, βασίλισσα της Γαλλίας και θεωρείται το πρώτο διάσημο άρωμα του κόσμου. Επίσης, όταν παραγωγός της κολόνιας αυτης μετακόμισε στην Cologne της Γερμανίας, δόθηκε η ονομασία “Eau de Cologne” στο άρωμα προς τιμή του.

Σήμερα το Santa Maria Novella είναι ανοιχτό για όλους λειτουργώντας ως μουσείο, με τις αναγεννησιακές του τοιχογραφίες του Mariotto di Nardo και ιστορικά φαρμακευτικά βάζα, συνεχίζοντας την ιστορία του ως αρωματοποιίο. Οι παραδοσιακές αυτές συνταγές ακολουθούνται πιστά, διασπέρνοντας την φήμη της Santa Maria Novella ακόμα πιο μακριά στον χώρο.

ΘΕΙΑ ΚΩΜΩΔΙΑ (Ανίτα Σούση, Ευγενία Τσώρη, Μυρτώ Κοντογούρη, Νίκη Πεχλιβανίδη)

Στα πλαίσια των μαθητικών μας καθηκόντων στο Μουσικό Σχολείο Αλίμου και πιο συγκεκριμένα για την εκπαιδευτική εκδρομή στην Φλωρεντία μας ανατέθηκε να κάνουμε αυτή την εργασία με θέμα την Θειά Κωμωδία του Δάντη. Η εργασία αυτή χωρίζετε σε τέσσερα βασικά μέρη και τις υποκατηγορίες τους : • Το κυρίως κείμενο, το οποίο περιέχει: • Βιογραφία του Δάντη (κομβικά σημεία της ζωής του που βοηθάνε στην ανάλυση του κειμένου) • Ανάλυση του πρώτου κομματιού του έργου «Κόλαση» • Ανάλυση του «Καθαρτηρίου» • Και τέλος ανάλυση του «Παραδείσου» • Φωτογραφικό υλικό • Επίλογο Πριν λοιπόν αρχίσουμε αυτήν την εργασία πρέπει να ευχαριστήσουμε τους καθηγητές μας για την πολύτιμη βοήθεια τους την κύρια Κωτίδου, την κυρία Παπανίκου, τον κύριο Ξένιο, τον κύριο Χουρδάκη για της πολύτιμες γνώσεις που μας χάρισαν στο αντικείμενο για το οποίο εργαστήκαμε καθώς και ιδιαίτερα τον κύριο Χουρδάκη που μας δίδαξε πώς να στήνουμε μια σωστή εργασία. ΄

Ο Δάντης Αλιγκέρι ήταν ένας από τους σημαντικότερους Ιταλούς ποιητές. Θεωρείται ο πρώτος σημαντικός δημιουργός στην ιταλική ποίηση ενώ το περίφημο έργο του, η Θεία Κωμωδία, εκτιμάται έως σήμερα ως ένα από τα σημαντικότερα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ο Δάντης γεννήθηκε στη Φλωρεντία και καταγόταν από αρχοντική οικογένεια. Πατέρας του ήταν ο Alighiero di Bellincione και μητέρα του η Donna Bella degli Abati, η οποία πέθανε όταν ο Δάντης ήταν περίπου πέντε ετών. Η ακριβής ημερομηνία γέννησής του δεν είναι γνωστή, ωστόσο ο ίδιος αναφέρει στα γραπτά του πως γεννήθηκε στον αστερισμό των Διδύμων και επομένως η γέννησή του τοποθετείται από τα μέσα Μαΐου μέχρι τα μέσα Ιουνίου του 1265. Σε ηλικία μόλις εννέα ετών, ο Δάντης γνώρισε τη Βεατρίκη Πορτινάρι, ένα χρόνο μικρότερη και κόρη του πλούσιου άρχοντα Folco Portinari. Η Βεατρίκη αποτέλεσε τον πρώτο πλατωνικό έρωτα του Δάντη, ο οποίος, όμως, είχε άδοξη κατάληξη με τον θάνατο της Βεατρίκης το 1290. Το γεγονός αυτό φαίνεται πως αποτέλεσε και την αφορμή να αφοσιωθεί ολοκληρωτικά ο Δάντης στη Λατινική λογοτεχνία, τη φιλοσοφία και τις επιστήμες. Μεταγενέστερα, η Βεατρίκη παρουσιάζεται ως κεντρικός χαρακτήρας στη Θεία Κωμωδία. Το 1296 νυμφεύθηκε την Γκέμμα, από την οικονομικά ισχυρή οικογένεια των Ντονάτι. Είναι αξιοσημείωτο πως ο ίδιος ο Δάντης δεν αναφέρει στα γραπτά του τίποτα σχετικά με την Γκέμμα. Πιστεύεται πως μαζί απέκτησαν τρία παιδιά (τον Jacopo, τον Pietro και την Antonia). Τα νεανικά χρόνια του Δάντη επηρεάστηκαν άμεσα από τις πολιτικές καταστάσεις. Την εποχή εκείνη, η Φλωρεντία, όπως και ολόκληρη η Ιταλία, ήταν διχασμένη ανάμεσα σε δύο μεγάλα κόμματα, τους Γουέλφους και τους Γιβελίνους. Οι Γουέλφοι βρίσκονταν περισσότερο με το μέρος του Πάπα ενώ οι Γιβελίνοι με του αυτοκράτορα. Από το 1289 ο Δάντης έλαβε μέρος σε πολέμους εναντίον των Γιβελίνων. Το 1292, το κόμμα των Γουέλφων ήρθε στην εξουσία και εκδίωξε από τα δημόσια αξιώματα τους αντιπάλους τους. Ωστόσο ξέσπασαν έντονες διαμάχες μεταξύ τους, με αποτέλεσμα να διασπαστούν στους Μαύρους, που υποστήριζαν πως δεν έπρεπε να δοθούν πολλά προνόμια στον λαό και στους Άσπρους Γουέλφους, τους δημοκρατικούς. Ο Δάντης πήρε το μέρος των Άσπρων, ωστόσο η πλευρά των Μαύρων επικράτησε με αποτέλεσμα να καταδικαστεί σε εξορία και επιπλέον στο να πληρώσει πέντε χιλιάδες φλωρίνια εντός τριών ημερών. Μετά από αδυναμία του Δάντη να πληρώσει αυτό το ποσό, μια νέα καταδικαστική απόφαση όρισε πως έπρεπε να καεί ζωντανός, όπου και αν συλληφθεί.

Ο Δάντης περιπλανήθηκε εξόριστος από τη Φλωρεντία σε πολλές ιταλικές πόλεις. Επισκέφθηκε τη Βερόνα ως καλεσμένος του Bartolomeo Della Scala και στη συνέχεια την πόλη Sarzana. Θεωρείται πως πέρασε επίσης ένα διάστημα στην πόλη Λούκκα, όπου φιλοξενήθηκε από τη Madame Gentucca, η οποία φρόντισε για την πολυτελή και άνετη παραμονή του εκεί. Άλλες πηγές αναφέρουν πως την περίοδο 1308-1310 βρέθηκε στο Παρίσι. Παρά το γεγονός πως βρίσκεται εξόριστος, ο Δάντης γράφει στίχους και μεταφέρει μαζί του τα χειρόγραφά του. Αυτή την εποχή ξεκινά επίσης να εργάζεται πάνω στη Θεία Κωμωδία. Για ένα διάστημα συμφιλιώθηκε με τους Γιβελίνους, εναποθέτοντας τις ελπίδες του στον ερχομό του Ερρίκου Ζ΄ της Γερμανίας, ο οποίος πολιορκούσε την Ιταλία. Ο Ερρίκος Ζ΄ επιτέθηκε και στη Φλωρεντία, όπου κατάφερε να νικήσει τους Μαύρους Γουέλφους. Ο θάνατος του, όμως, το 1313 στερεί από τον Δάντη τη δυνατότητα να επιστρέψει στη Φλωρεντία. Το 1315 δόθηκε αμνηστία στους εξόριστους Γουέλφους, υπό τον όρο όμως πως θα παρουσιάζονταν δημόσια ομολογώντας πως έσφαλαν. Ο Δάντης αρνήθηκε να δεχτεί κάτι τέτοιο και χαρακτηριστικά έγραψε: «Δεν είναι αυτός ο δρόμος για να γυρίσω στην πατρίδα, αν μπορέσετε να βρείτε άλλον τρόπο πιο σύμφωνο με την τιμή και τη δόξα του Δάντη, θα έρθω με βήματα γοργά». Τα τελευταία χρόνια του Δάντη πέρασαν χωρίς ιδιαίτερες κακουχίες, στη αυλή του άρχοντα της Ραβέννας Γκουίντο Νοβέλλο. Εκεί τον επισκέπτονταν οι γιοι του και οι φίλοι του, ενώ ο ίδιος αφοσιώθηκε σε επιστημονικές μελέτες. Στην πόλη της Ραβέννας ολοκλήρωσε και την Θεία Κωμωδία. Επιστρέφοντας από τη Βενετία όπου βρισκόταν μαζί με επίσημη αποστολή του ηγεμόνα της Ραβέννας, ο Δάντης ασθένησε και τελικά πέθανε στις 14 Σεπτεμβρίου 1321. Τον έθαψαν με τιμές στον Άγιο Πέτρο, όπου βρίσκεται έως σήμερα ο τάφος του.

Λίγα είναι γνωστά για την εκπαίδευση του Δάντη. Είναι κοινή εκτίμηση πως του παρασχέθηκε ιδιωτικά. Εικάζεται πως πρέπει να ήρθε σε επαφή με την ποιητική σχολή της Σικελίας. Αποδεδειγμένος είναι ο θαυμασμός του Δάντη για τον Βιργίλιο. Στη Θεία Κωμωδία, που αποτελεί εκτός των άλλων και σημαντική βιογραφική πηγή, ο Δάντης γράφει για τον Βιργίλιο: [...] Εσύ είσαι κι ο ποιητής κι ο δάσκαλός μου, εσύ είσαι και ο μόνος οδηγός που επήρα στην όμορφη γραφή που ετίμησέ με. (Κόλαση, ωδή Α΄, στ. 85) Υποθέτουμε γενικά πως ο Δάντης αποτελούσε ένα διανοούμενο της εποχής του και πως τον χαρακτήριζε ένα ισχυρό πάθος για τις επιστήμες και τη λογοτεχνία. Σε ηλικία 18 ετών γνώρισε τους Guido Cavalcanti, Lapo Gianni, Cino da Pistoia και Brunetto Latini, με τους οποίους οργάνωσε το λογοτεχνικό ρεύμα Dolce Stil Nuovo (μετάφ. Γλυκό Νέο Ύφος), το οποίο θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικό στην ιστορία της ιταλικής λογοτεχνίας. Ειδικά ο Brunetto Lattini, αποτέλεσε δάσκαλο του Δάντη, ενώ υπάρχει αναφορά στη Θεία Κωμωδία (Κόλαση, ωδή ΙΕ΄, στ. 82) όπου ο τελευταίος τον ευχαριστεί για όσα του δίδαξε. ΈΡΓΟ Θεία Κωμωδία (La Divina Commedia): Κόλαση (1314) Καθαρτήριο (1316) Παράδεισος (1321) Νέα Ζωή (La Vita nuova, εκδ. 1292-1294) Le Rime (περ. 1296) Για την ευγλωττία της δημοτικής γλώσσας (De vulgari eloquentia, 1303-1304) Συμπόσιο ((Il) Convivio, εκδ. 1304-1307) Μοναρχία (De monarchia, 1313-1318) Εκλογές (Eclogues, 1319-1320, από το ομώνυμο έργο του Βιργιλίου που είναι γνωστό και ως Βουκολικά)

Ο Δάντης ονόμασε αρχικά το έργο Κωμωδία, όμως μετονομάστηκε σε Θεία Κωμωδία όταν το αποκάλεσε με αυτό τον τρόπο ο Βοκάκιος. Το θέμα του έργου είναι το φανταστικό ταξίδι του συγγραφέα στο βασίλειο των νεκρών, με οδηγό τον επικό ποιητή Βιργίλιο και τη Βεατρίκη. Η ιδέα ενός ταξιδιού στον Άδη και στον Παράδεισο είχε ασφαλώς προηγηθεί στην αρχαιότητα, τόσο στον Όμηρο με τον Οδυσσέα όσο και στον Βιργίλιο με τον Αινεία. Το έργο χωρίζεται σε τρία μέρη: Κόλαση, Καθαρτήριο και Παράδεισος. Κάθε μέρος περιλαμβάνει 33 ωδές και μία εισαγωγική. Το έργο αντικατοπτρίζει μεταξύ άλλων πολλές αντιλήψεις της μεσαιωνικής φιλοσοφίας. Στην Κόλαση, η οποία περιγράφεται να έχει κωνοειδή μορφή, ο Δάντης καυτηριάζει όλους τους εγκληματίες και τους πολιτικούς του αντιπάλους εμφανίζοντας τους να βασανίζονται με φρικτό τρόπο. Στο Καθαρτήριο, περιγράφει πώς (σύμφωνα με τις μεσαιωνικές αντιλήψεις) γίνεται η κάθαρση της ανθρώπινης ψυχής από τις αμαρτίες της πριν αυτή εισέλθει στον Παράδεισο, όπου γίνονται δεκτοί όλοι οι ενάρετοι άνθρωποι. Τέλος, στον Παράδεισο, ο Δάντης περιγράφει τη συνάντησή του με τους Αγίους και τους μεγάλους διανοητές. Η Θεία Κωμωδία αποτελεί επιπλέον σημαντική προσφορά του Δάντη στη διαμόρφωση της ιταλικής γλώσσας. Ουσιαστικά κατάφερε να συνθέσει τα λατινικά, τα οποία ομιλούνταν από τους μορφωμένους και τη φλωρεντιανή διάλεκτο που μιλούσε ο λαός. Άλλα έργα του Δάντη περιλαμβάνουν τη Νέα Ζωή (La Vita Nuova), όπου εκφράζει τον έρωτα του για την Βεατρίκη, το Συμπόσιο (Il Convinio) και την πραγματεία Για την ευγλωττία της δημοτικής γλώσσας (De vulgari eloquentia). Η ΚΟΛΑΣΗ Ο Ιρλανδός θεολόγος και φιλόσοφος Σκότος Εριγένης (810-877) έλεγε ότι η Αγία Γραφή είναι ένα κείμενο το οποίο περικλείει άπειρα νοήματα και μπορεί να παρομοιαστεί με τα ιριδίζοντα φτερά ενός παγωνιού. Ενας τέτοιος ισχυρισμός ταιριάζει ιδανικά στη «Θεία Κωμωδία», ένα έργο πολυπρισματικό που ανταποκρίνεται πλήρως στην - τόσο χαρακτηριστική του Μεσαίωνα- ιδέα ενός κειμένου ανοιχτού σε πολλαπλές αναγνώσεις. Πάντως, το μεγαλείο του ποιήματος του Δάντη οφείλεται στο γεγονός ότι παρ’ όλη τη συσσώρευση των αλληγοριών, των φιλοσοφικών ιδεών, των ονομασιών και των λεπταίσθητων λεπτομερειών και αποχρώσεων, καταφέρνει -στο σύνολό του- να είναι μία από τις πιο γοργές και συναρπαστικές αφηγήσεις της δυτικής λογοτεχνίας. Το ποίημα συνίσταται σε τρία μέρη -την «Κόλαση», το «Καθαρτήριο» και τον «Παράδεισο»- από τα οποία το καθένα αποτελείται από τριάντα τρία άσματα, ενώ υπάρχει και ένα εισαγωγικό άσμα, οπότε όλα γίνονται εκατό. Οι σχολιασμοί, οι αναλύσεις και οι ποικίλες ερμηνείες του περίτεχνου αυτού έργου, πέρα από τον εκάστοτε θρησκευτικό, ιστορικό ή αισθητικό προσανατολισμό τους, στέκονται με δέος απέναντι στην ένταση που -από άκρη σε άκρη- δεν χαλαρώνει ποτέ, αλλά και στην επικής προέλευσης αφηγηματικότητα που σε συμπαρασύρει μες τη σαγήνη της, παρά την έκταση του ποιήματος και την ευρύτητα των θεμάτων. Ο Δάντης επιτυγχάνει μία μοναδική ιστορικά πανεποπτεία ενός τέτοιου υλικού, συνδυάζοντας σχολαστικά, θέματα ετερόκλητα- φιλοσοφικά, μυθικά, δαιμονικά, αποκρουστικά, φανταστικά, αλληγορικά, αλλόκοτα, συμβολικά, ψυχολογικά, κωμικά. Απ’ την άλλη, παρουσιάζονται όλα τόσο ζωντανά, τόσο παραστατικά, ώστε καταλήγουμε να φανταζόμαστε ότι ο ποιητής πίστευε σε αυτόν τον άλλο κόσμο του. Οσο για την αρχιτεκτονική πρωτοτυπία που προσέδωσε ο Δάντης στο τοπίο της Κόλασής του, γοήτευε πάντα τους αναγνώστες, ενώ οι εικονογράφοι -στο πέρασμα των αιώνων- συμπλήρωναν τις αλλεπάλληλες εκδόσεις με εμπνευσμένες απεικονίσεις των ποικίλων χαρακτήρων και των τεράτων που απαντώνται στο έργο, μαζί βέβαια με τα λεπτομερή σχεδιαγράμματα και τους χάρτες του κάτω κόσμου.

Η «δαντική» Κόλαση αποτελεί την περιγραφή ενός φανταστικού ταξιδιού στον Αδη, το οποίο ξεκινά -κατά την πιθανότερη εκδοχή- τη Μεγάλη Παρασκευή του 1300 και ενώ ο Δάντης είναι τριάντα πέντε ετών. Το ταξίδι παρουσιάζεται ως αληθινό, κυρίως μέσα από τη χρήση πλήθους στοιχείων που παραθέτει ο ποιητής και λεπτομερειών που δίνονται με ασυνήθιστη σχολαστικότητα: Οι ώρες, οι τοποθεσίες και το δρομολόγιο του αφηγητή καταγράφονται σχεδόν με μαθηματική ακρίβεια. Στο ταξίδι του αυτό ο ποιητής συνοδεύεται από τον δάσκαλό του Βιργίλιο. Μαζί επισκέπτονται την κοιλάδα της Κόλασης, η οποία βυθίζεται στο ένα ημισφαίριο της γης σε σχήμα χωνιού, του οποίου η άκρη αγγίζει το κέντρο της: Εκεί είναι καρφωμένος ο Εωσφόρος, ο Σατανάς. Η κωνοειδής κοιλάδα της Κόλασης είναι χωρισμένη σε εννιά κύκλους οι οποίοι στενεύουν διαδοχικά καθώς κινείται κανείς κατηφορικά, για να καταλήξουν στην κορυφή του κώνου, στο κέντρο της Γης. Κάθε κύκλος της Κόλασης αντιστοιχεί σε συγκεκριμένες αμαρτίες -ολοένα βαρύτερες για βαθύτερους κύκλους- καθώς και τις αντίστοιχες τιμωρίες που επιβάλλονται. Πριν από αυτούς, σαν σε προθάλαμο, μένουν όσοι δεν έκαναν στη ζωή τους ούτε καλό, ούτε κακό. Επειτα, μετά τον Αχέροντα ποταμό, αρχίζουν οι επάλληλοι κύκλοι. Κάθε κύκλος φυλάγεται από δαίμονες, τον Χάρο, τον Μίνωα, τον Κέρβερο, τις Ερινύες, τη Μέδουσα, τον Μινώταυρο, τους διαβόλους και άλλους που τυραννάνε τους κολασμένους. Το κακό καθ’ αυτό, όμως, τιμωρείται αποκλειστικά στον έβδομο, όγδοο και ένατο κύκλο της Κόλασης, με τον Δάντη να διακρίνει είκοσι δυο περιπτώσεις καταδικαστικών αμαρτημάτων που επιφέρουν -στον αιώνα τον άπαντα- τις χειρότερες ποινές: Τύραννοι, δολοφόνοι, όσοι πλήγωσαν αλλήλους, αυτόχειρες, σπάταλοι, βλάσφημοι, σοδομιστές, τοκογλύφοι, διαφθορείς γυναικών, κόλακες και ακόμη σιμωνιακοί, μάγοι και μάντεις, εξαγοράσιμοι πολιτικοί, πολιτικοί που εξαπατούν, κλέφτες, δολοπλόκοι, όσοι σπέρνουν τη διχόνοια, μίμοι και παραχαράκτες, αδελφοκτόνοι, προδότες πατρίδας, προδότες φιλίας και φιλοξενίας, προδότες του ευεργέτη τους. Εάν, πάντως, υπάρχει ένα συναίσθημα που κυριαρχεί σε αυτήν την Κόλαση, αυτό δεν είναι άλλο από την απέραντη θλίψη και απελπισία.

Το αριστούργημα του Δάντη, το οποίο ο Ιταλός ποιητής συνέθεσε όταν ζούσε εξόριστος από τη γενέτειρά του Φλωρεντία, ίσως να μην μπορούμε να το κατανοήσουμε με πληρότητα, εάν δεν λάβουμε υπόψιν μας τους ποικίλους δεσμούς που το συνδέουν με την εποχή του. Εάν, δηλαδή, δεν το τοποθετήσουμε ιστορικά σε εκείνη την περίοδο- στο λυκόφως του Μεσαίωνα. Ανάμεσα στα τέλη του 13ου και στις αρχές του 14ου αιώνα, φαίνονταν πιο καθαρά τα σημάδια μιας -δειλής έστω- ανανέωσης της πολιτικής και πνευματικής ζωής εκείνων των χρόνων: η φιλοσοφία, αν και παρέμενε ακόμα πιστή στις σχολαστικές φόρμες και τη θεολογική προϋπόθεση, δέχεται κάποια κοσμικά και θετικιστικά στοιχεία. Η ιστοριογραφία πάλι, χωρίς να απαρνηθεί τη συνήθη θεϊκή ερμηνεία των γεγονότων, παραχωρεί όλο και περισσότερο χώρο σε αυτές καθ’ αυτές τις εξελίξεις, τις αντιθέσεις της καθημερινότητας, τα πάθη. Οι δε πολιτικές επιστήμες, μελετούν διεξοδικότερα το θέμα των σχέσεων μεταξύ εκκλησίας και αυτοκρατορίας, με τη θρησκεία να είναι -σε κάθε περίπτωση- παντοδύναμη. Ο Δάντης συμμετείχε συνειδητά σε αυτήν την παράξενη συγκυρία για τον πολιτισμό μιας ολόκληρης εποχής που άλλαζε οριστικά- η οποία αποχαιρετούσε τον Μεσαίωνα και ουσιαστικά προετοίμαζε την Αναγέννηση. Μέσα του, λοιπόν, συνυπήρχαν η μεσαιωνική θρησκευτικότητα και η περιέργεια για τις ανθρώπινες συγκρούσεις, η γοητεία του υπερκόσμιου και τα αδιαμφισβήτητα γεγονότα, η αγωνιώδης παρακολούθηση των πολιτικών συμβάντων και η μακροχρόνια αγάπη του για τη λογοτεχνία, τη γλώσσα, τη φιλοσοφία. Οσο για την περίφημη εξορία του ποιητή, διεύρυνε τον ορίζοντα του μυαλού του πέρα από τα στενά όρια μιας πολιτείας. Και, ακόμη, είναι από τη συναίσθηση μιας προσωπικής κατάφορης αδικίας που έφτασε τελικά στη θεώρηση ολόκληρης της εποχής του, η οποία βασανιζόταν από την πλεονεξία και την εκμετάλλευση, τη μοχθηρία και την αναρχία. Ο Δάντης αισθάνθηκε κάποια στιγμή ότι του είχε ανατεθεί -τρόπων τινά- ένα προφητικό καθήκον. Για μία τέτοια αποστολή, χρειαζόταν ένας τεράστιος «ζωγραφικός» πίνακας, ικανός να εντυπωσιάσει μέσα από τη ζωντάνια και την πληρότητα της απεικόνισης. Και αυτό η μεσαιωνική παράδοση του αλληγορικού ποιήματος του το προσέφερε απλόχερα, αφού σε αυτό το είδος βρήκε τη μορφή που ταίριαζε καλύτερα στον σκοπό του: να απευθύνει τα λόγια του σε ένα ευρύ κοινό, με την επιστήμη, τη φιλοσοφία, τη θεολογία και την πολιτική να αποτελούν όχι μόνο ένα αναπόσπαστο κομμάτι της οπτασίας του, αλλά και την πρώτη ύλη ενός συναρπαστικού ποιητικού κόσμου, γεμάτου δραματικό μυστήριο. Με άλλα λόγια, η πολυμορφία του περιεχομένου της Θείας Κωμωδίας -και ιδίως της Κόλασης- απορρέει από μία εμπειρία δίχως όρια ενός μεγαλοφυούς ποιητή, που κατάφερε να αποτυπώσει τις σκοτεινές πηγές της διαφθοράς και των σφαλμάτων, τα θηριώδη ένστικτα, τα συγκλονιστικά πάθη, τις κρυφές και ταπεινωτικές αδυναμίες των ανθρώπων της εποχής του. Κάπως έτσι δημιουργήθηκε ένα από τα μεγαλειωδέστερα ποιητικά επιτεύγματα όλων των εποχών, με τον μεγάλο Ιταλό ποιητή να διατυπώνει μέσα από την τέχνη του μία ξεκάθαρη άποψη για το ποιοι αξίζουν να πάνε στην Κόλαση, ποιοι είναι εκείνοι που αμαρτάνουν και οι οποίοι πρέπει -εν τέλει- να τιμωρηθούν για τις κακές πράξεις τους.

ΚΑΘΑΡΤΗΡΙΟ Στο δεύτερο μέρος της Θείας Κωμωδίας, ο Δάντης και ο Βιργίλιος μεταφέρονται στο νότιο ημισφαίριο της Γης, μπροστά στο υψηλότερο βουνό της, το Καθαρτήριο, το οποίο φρουρείται από τον Κάτωνα. Στα πρώτα εννέα Άσματα του Καθαρτηρίου περιγράφεται η δομή του και έτσι πληροφορούμαστε πως το σχήμα του είναι κωνικό, ενώ συγχρόνως αποτελείται από επτά κύκλους, που συμβολίζουν τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα. Σε κάθε κύκλο, οι αμαρτωλοί αγωνίζονται να εξαγνιστούν αφού υπόκεινται σε μία ορισμένη τιμωρία: • Εγωισμός, κουβαλώντας διαρκώς ένα βάρος γύρω από το λαιμό • Φθόνος, έχοντας μάτια ραμμένα με κλωστή • Οργή, εγκλωβισμένοι σε πυκνό καπνό • Οκνηρία, τρέχοντας ασταμάτητα • Φιλαργυρία, ξαπλωμένοι με το κεφάλι στο χώμα • Λαιμαργία, τιμωρημένοι με πείνα και δίψα • Λαγνεία, καιόμενοι μέσα σε φλόγες Στο καθαρτήριο οι αμαρτωλοί μετανιώνουν για ένα ορισμένο διάστημα ώσπου να εξαγνιστούν και να τους επιτραπεί τελικά η ανάβαση στην κορυφή του βουνού όπου βρίσκεται η Εδέμ, ο επίγειος Παράδεισος. Ο Βιργίλιος, ως ειδωλολάτρης, δεν έχει δικαίωμα να εισέλθει στον Παράδεισο και οδηγός του Δάντη γίνεται πλέον η Βεατρίκη, αφού προηγουμένως τον συγχωρήσει για τις αμαρτωλές του αγάπες επί της Γης.

Ο Παράδεισος αποτελείται από εννέα ομόκεντρες σφαίρες (ουρανούς), στα πρότυπα του Πτολεμαϊκού κοσμολογικού μοντέλου. Οι σφαίρες αυτές περιστρέφονται γύρω από την ακίνητη Γη και όσο μεγαλύτερη είναι η ακτίνα τους, τόσο γρηγορότερη είναι και η περιστροφή τους. Οι ανθρώπινες ψυχές, κατοικούν στη σφαίρα που τους αναλογεί, θέτοντας έτσι ακόμα και στον Παράδεισο μια ιεραρχική τάξη. Οι εννέα σφαίρες και οι αντίστοιχες ψυχές που φιλοξενούνται είναι: • Σφαίρα 1η: Η Σελήνη, για όσους δεν τήρησαν υποσχέσεις • Σφαίρα 2η: Ο Ερμής, για όσους έκαναν το καλό από φιλοδοξία • Σφαίρα 3η: Η Αφροδίτη, για όσους έκαναν καλό από αγάπη • Σφαίρα 4η: Ο Ήλιος, για τους σοφούς • Σφαίρα 5η: Ο Άρης, για όσους υπερασπίστηκαν τη θρησκεία • Σφαίρα 6η: Ο Δίας, για τους δίκαιους • Σφαίρα 7η: Ο Κρόνος, για τους οραματιστές • Σφαίρα 8η: Τα Άστρα, για τους ευλογημένους • Σφαίρα 9η: Οι Άγγελοι που κινούνται γύρω από το Θεό Ο Δάντης ανέρχεται από σφαίρα σε σφαίρα και φθάνοντας πάνω από την 9η Σφαίρα, στον Πύρειο Ουρανό παραδίδεται από την Βεατρίκη στον Άγιο Βερνάρδο, ο οποίος παρακαλά την Παναγία να πάρει υπό την προστασία της τον Δάντη.

Η Θεία Κωμωδία χαρακτηρίζεται ως αλληγορία και εν γένει προτείνονται αρκετές ερμηνείες της. Κάθε επεισόδιο και κάθε χαρακτήρας θεωρείται πως έχει συμβολική έννοια, ενσωματώνοντας τελικά στο σύνολο του έργου όλη τη σοφία και τα πάθη του κλασικού μεσαιωνικού κόσμου. Διακρίνονται περισσότερο καθαρά η ηθική και η πολιτική αλληγορία. Είναι π.χ. ευρύτερα αποδεκτό πως ο Δάντης κάνει σαφή αναφορά στην πολιτική κατάσταση της Ιταλίας, που είναι γεμάτη από τη διαφθορά και αλληλοσπαραγμούς (αμαρτίες), εκφράζοντας μία αντιφλωρεντινή πολεμική. Εξ άλλου, ο Δάντης γράφει τη Θεία Κωμωδία εξόριστος και αναμένοντας λύση από έναν δίκαιο αυτοκρατορικό θεσμό, που θα οδηγήσει τους ανθρώπους στην επίγεια ευτυχία (Παράδεισος). Από την άλλη πλευρά, το έργο μπορεί να ερμηνευθεί και ως η επίπονη πορεία του ανθρώπου να υποτάξει όλες τις αμαρτίες και τα πάθη του στο δρόμο της τελειοποιήσεώς του.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ • Candillac, Maurice de: «Ο Δάντης φιλόσοφος». Μετάφρ. Μαρία Ρουμελιώτου. Πολιτιστική 35 (1986), 66-71. • Cianciolo, Umberto, «Ἡ ἔλλογος εὐσπλαχνία στὸν Ντάντε » , Ἐποχές [τεύχη 15-25], 25 (1965), σσ. 14-19(το ίδιο στην Επιστημονική Επετηρίδα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, τόμ. 16 (1965-1966), σελ. 461-472 • http://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/10499#page/1/mode/2up ,14/4/2016 6:11:31 μμ • http://web.archive.org/web/20060208152120/http://dante.ilt.columbia.edu/index.html ,14/4/2016 6:12:04 μμ • http://etcweb.princeton.edu/dante/index.html ,14/4/2016 6:12:36 μμ • http://www.readprint.com/author-2/Dante-Alighieri ,14/4/2016 6:13:07 μμ • http://www.liverpoolmuseums.org.uk/picture-of-month/calendar.aspx ,14/4/2016 6:14:25 μμ • http://www1.greatdante.net/?kw= ,14/4/2016 6:15:14 μμ • http://plato.stanford.edu/entries/dante/ ,14/4/2016 6:15:41 μμ

H ΦΛΩΡΕΝΤΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ (Σύζινου Ερασμία, Σαϊβανίδου Αλεξάνδρα, Βλάχου Αγλαϊα)

των Συζίνου Ερασμίας, Σαϊβανίδου Αλεξάνδρας και Βλάχου Αγλαϊας

Στα πλαίσια του εκπαιδευτικού προγράμματος του Μουσικού Σχολείου Αλίμου στη. Ο σκοπός της μελέτης αυτής έχει ως θέμα την παρουσίαση της ιστορίας της Φλωρεντίας μέσα από το πρίσμα των θεματικών ενοτήτων της κοινωνίας, της πολιτικής και της οικονομίας. Τέλος, στην προσπάθειά μας αυτή θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε ιδιαίτερα τους καθηγητές και τους γονείς μας για την πλήρη ενημέρωση, καθοδήγηση και την αμέριστη συμπαράστασή τους, ώστε να ολοκληρωθεί η εργασία αυτή επιτυχώς.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Η κοινωνική ιστορία της Φλωρεντίας Οι Μέδικοι από το 15ο-18ο αιώνα ήταν μια ισχυρή οικογένεια της Φλωρεντίας που κατάφερε να επηρεάσει όλη την Ευρώπη αλλά και να αλλάξει την ιστορία. Οικονομικά, η τράπεζα των Μεδίκων κατάφερε να χρηματοδοτεί το Βατικανό και να εξαπλωθεί έτσι στην υπόλοιπη Ευρώπη, πολιτικά, ήταν οι κυρίαρχοι της Φλωρεντίας αλλά και πολλά μέλη της οικογενείας παντρεύτηκαν σε άλλα βασίλεια της Ευρώπης με σημαντικότερη την Αικατερίνη των Μεδίκων που παντρεύτηκε τον βασιλιά της Γαλλίας, θρησκευτικά, ο Πάπας Λέων ο ΧΙ ήταν της οικογένειας των Μεδίκων, ο άνθρωπος που σκέφτηκε το περίφημο "Συγχωροχάρτι" και το σχίσμα των Προτεσταντών και φυσικά πολιτισμικά, αφού κάτω από την οικογένεια των Μεδίκων έδρασαν οι σπουδαιότεροι καλλιτέχνες της ιστορίας και κατάφερε να γίνει η Φλωρεντία το λυχνάρι της Αναγέννησης για ολόκληρο τον κόσμο. Η Άννα Μαρία Λουίζα των Μεδίκων, η τελευταία απόγονος, χάρισε στην πόλη όλα αυτά τα αριστουργήματα υπό τον όρο να μην φύγουν ποτέ από την Φλωρεντία. Η Άννα Μαρία Λουΐζα των Μεδίκων (Anna Maria Luisa de' Medici, 11 Αυγούστου 1667 - 18 Φεβρουαρίου 1743) ήταν η τελευταία απόγονος της οικογένειας των Μεδίκων. γεννήθηκε στις 11 Αυγούστου 1667 στη Φλωρεντία και πήρε το όνομά της από τη θεία της, Anne-Marie Louise της Ορλεάνης, Δούκισσα του Montpensier. Αφού έζησε μια κοσμική ζωή και μεγαλωμένη στα παλάτια , το 1737 υπογράφει, την σωτήρια για την Φλωρεντία συμφωνία, με την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και τον Φραγκίσκο της Λωρραίνης, τη λεγόμενη Patto di Famiglia (σύμφωνο για την οικογένεια). Σε αυτή, υπάρχει απαράβατος όρος ότι όλη η προσωπική περιουσία των Μεδίκων που παραχωρήθηκε από την ιδία στην δυναστεία της Λωρραίνης, δεν θα μεταφερθεί ποτέ έξω από τη Φλωρεντία. Έτσι ξεκινά και η ιστορία της Πινακοθήκης Ουφίτζι. Η ιδία διαμένει σε ειδική πτέρυγα στο Παλάτσο Πίττι και ασχολείται με την επίβλεψη της ολοκλήρωσης της πρόσοψης της Βασιλικής του Αγίου Λαυρεντίου. Πέθανε σε ηλικία 75 ετών τον Φεβρουάριο του 1743 στο παλάτι Πίττι και θάφτηκε με τιμές στη Βασιλική του Αγίου Λαυρεντίου στη Φλωρεντία.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο Η πολιτική ιστορία της Φλωρεντίας Η πολιτική σύγκρουση δεν παρεμποδίζει την άνοδο της πόλης για να γίνει μια από τις πιο ισχυρές και ευημερούσες στην Ευρώπη, επικουρούμενη από το δικό της ισχυρό χρυσό νόμισμα. Το "Fiorino d'oro" εισήχθη το 1252, το πρώτο ευρωπαϊκό χρυσό νόμισμα που εκδόθηκε σε επαρκείς ποσότητες για να παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στο εμπόριο τον 7ο αιώνα. Πολλές τράπεζες της Φλωρεντίας είχαν υποκαταστήματα σε όλη την Ευρώπη, με δυνατότητα τραπεζίτες και έμποροι, όπως ο περίφημος χρονογράφος Giovanni Villani της Peruzzi να πραγματοποιούν εμπορικές συναλλαγές τόσο μακριά όσο η Μπριζ. Το "Fiorino d'oro" γρήγορα αντικατέστησε τις μπάρες ασημιού και έγινε το κυρίαρχο νόμισμα στις εμπορικές συναλλαγές της Δυτικής Ευρώπης. Αυτή η περίοδος είδε επίσης την έκλειψη του πρώην ισχυρού αντιπάλου της Φλωρεντίας, Πίζα, η οποία ηττήθηκε από τη Γένοβα το 1284 και υποδουλώθηκε στη Φλωρεντία το 1406. Τέλος, ισχύς μετατοπίζεται από την αριστοκρατία στην εμπορική ελίτ και τα μέλη των οργανωμένων συντεχνιών μετά από ένα αντι-αριστοκρατικό κίνημα, με επικεφαλής τον Giano della Bella, θέσπισαν τα διατάγματα της δικαιοσύνης το 1293.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο Η οικονομική ιστορία της Φλωρεντίας  Η Αναγεννησιακή Φλωρεντία, οι χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες, η τοκογλυφία και η αντίδραση της Καθολικής εκκλησίας Τον 14ο αιώνα η Φλωρεντία ήταν μια ηγεμονία όπου η τάξη των εμπόρων είχε το προβάδισμα στην άσκηση της πολιτικής εξουσίας. Με τη διακίνηση των αγαθών και τον έλεγχο των μεταφορών στην Ευρώπη οι έμποροι είχαν δημιουργήσει ένα οικονομικό σύστημα χρηματοδότησης των μεγάλων ταξιδιών τους. Η πώληση των αγαθών σε εμπορικά πανηγύρια της Ιταλίας και της Βορειοκεντρικής Ευρώπης σε τιμές διαμορφωμένες από τους ίδιους έδινε περιθώρια για να αποκτούν περισσότερα χρήματα. Σε αυτόν τον τομέα οι Μέδικοι, η φλωρεντινή οικογένεια των εμπόρων αποδείχθηκαν ικανοί διαχειριστές του χρήματος, δημιουργώντας με κέντρο την πόλη τους το μεγαλύτερο τραπεζικό δίκτυο της Ευρώπης. Η συσσώρευση του πλούτου τους γεννά την επιθυμία της πολυτέλειας του καθημερινού βίου. Όμως η παπική Εκκλησία και τα τάγματα των μοναχών της παίρνουν θέση απέναντι στο αλόγιστο κέρδος των εμπόρων - τραπεζιτών, οι οποίοι αποκτούν εξουσία. Ο τόκος και το υπερβολικό κέρδος είναι αμαρτία για τους χριστιανούς. Η Εκκλησία χωρίζει τους «καλούς» από τους «κακούς» εμπόρους. Οι πρώτοι, θεοσεβούμενοι και υπάκουοι στις παπικές εντολές, κινούνται με μικρά ποσοστά κέρδους και δεν επεκτείνουν τους επιχειρηματικούς τους ορίζοντες. Οι δεύτεροι, πρόγονοι του καπιταλιστικού συστήματος, αψηφούν τα θεολογικά επιχειρήματα και στρέφονται προς τους εβραίους δανειστές και στη δημιουργία των Monti di Pieta, των πρώτων ενεχυροδανειστηρίων. Οι τοκογλύφοι μετανοούν υποφέροντας στην Κόλαση, οι φοροεισπράκτορες, οι φιλάργυροι απεικονίζονται μέσα στο περιβάλλον τους όπου ασκούν τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητές. Όμως η εξουσία οδηγεί σε καταχρήσεις. Ο Φραγκισκανός μοναχός Τζιρόλαμο Σαβοναρόλα αρχίζει να επιτίθεται με τα κηρύγματά του σε όλους τους εκπρόσωπους της εξουσίας, στον Πάπα και στους Μεδίκους. Μετά το 1494 πήρε την εξουσία από τους Μεδίκους. Και το 1497 μαζί με τους οπαδούς του έκαψαν καθρέφτες, καλλυντικά, μουσικά όργανα, γυναικεία καπέλα, βιβλία αρχαίων συγγραφέων, πίνακες και γλυπτά που τα θεώρησαν ακατάλληλα στην κεντρική πλατεία της Φλωρεντίας, στην αποκαλούμενη «Φωτιά της ματαιοδοξίας». Ο ΠΡΩΤΟΣ ΤΡΑΠΕΖΙΤΗΣ Όταν ο Κόζιμο o Πρεσβύτερος των Μεδίκων άπλωνε τα υποκαταστήματα της τράπεζάς του σε όλη την Ευρώπη, ο ίδιος ο Πάπας απειλούσε με αφορισμό όσους δεν πλήρωναν τις οφειλές τους στο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα του μαικήνα! Οι Μέδικοι έδωσαν δύο Πάπες, χάρισαν στη Γαλλία δύο βασίλισσες και μέτρησαν μια σειρά από δούκες, πριν υποστηρίξουν ενεργά όλο το φάσμα των τεχνών που θα έμενε γνωστό ως Ιταλική Αναγέννηση. Και βέβαια όλα αυτά τα κατάφεραν με το λαμπρό τραπεζικό ίδρυμα της δυναστείας, όταν το τιμόνι του πήρε ο Κόζιμο των Μεδίκων, ο ουσιαστικός ιδρυτής του οίκου και θεμελιωτής της πρωτόγνωρης πολιτικής της δύναμης. Γνώρισε περιπέτειες και εξορίες, αλλά με την ισχύ που του χάριζε ο απαράμιλλος πλούτος του ανέκαμψε, επανήρθε και ανέλαβε τα ηνία του κρατιδίου, έχοντας τη λαϊκή υποστήριξη στο πλευρό του. Ο άρχοντας της Φλωρεντίας χάρισε στην πόλη μια από τις πιο λαμπρές και φωτισμένες περιόδους της ιστορίας της, κάνοντας τους συγχρόνους του τον αποκαλούν «Πατέρα της Πατρίδας». Γιος του τραπεζίτη Τζιοβάνι ντι Μπίτσι, ο Κόζιμο κυριάρχησε στην οικονομική, πολιτική αλλά και καλλιτεχνική ζωή της Φλωρεντίας, παίζοντας ταυτοχρόνως καθοριστικό ρόλο στην ιταλική και ευρωπαϊκή ιστορία του καιρού του: εξόρισε τους πολιτικούς του αντιπάλους, χρησιμοποίησε παρασκηνιακά πάπες και βασιλιάδες ως μαριονέτες και άφησε κληρονομιά μια απίστευτη περιουσία που θα επηρέαζε πολιτική, διπλωματία και τέχνη όσο λίγα πράγματα του καιρού… Ο Κόζιμο των Μεδίκων ο Πρεσβύτερος γεννιέται στις 27 Σεπτεμβρίου 1389 στη Φλωρεντία ως γιος του τραπεζίτη Τζιοβάνι ντι Μπίτσι. Ανδρώθηκε πολιτικά στους διαδρόμους της Οικουμενικής Συνόδου της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, όπου λειτουργούσε ως αντιπρόσωπος του πατρικού τραπεζικού ιδρύματος. Οι καταθέσεις του Πάπα στην Τράπεζα των Μεδίκων και οι προσωπικές σχέσεις του ποντίφικα με τον Τζιοβάνι ντι Μπίτσι θα φέρουν τον νεαρό Κόζιμο στη θέση του οικονομικού συμβούλου και διαχειριστή της παπικής περιουσίας ήδη από νεαρή ηλικία. Όταν ανέλαβε τη διαχείριση της τράπεζας των Μεδίκων, μια από τις πρώτες δουλειές του ήταν η επέκτασή της με υποκαταστήματα σε όλα τα σημαντικά οικονομικά κέντρα της Ευρώπης, κάτι που θα τον μετατρέψει σύντομα στον πλουσιότερο άνθρωπο της εποχής του! Δεν ήταν μόνο ο χρυσός και τα πολύτιμα μέταλλα που ήταν αποθηκευμένα στα θησαυροφυλάκιά του, αλλά και το τεράστιο ποσό των τραπεζογραμματίων. Ο πλούτος του σύντομα τον μετέτρεψε σε εχθρό των τοπικών αρχόντων της Φλωρεντίας. Αντίπαλος οίκος προσπάθησε να υφαρπάξει πραξικοπηματικά την εξουσία με κατηγορητήριο ότι έψαχνε να αναδειχθεί σε θέση υψηλότερη από τους τοπικούς άρχοντες! Την ώρα που θα μπορούσε να διαφύγει εύκολα στην Μπολόνια, εκείνος επέλεξε να επιστρέψει στη Φλωρεντία το 1433 και να φυλακιστεί σε μπουντρούμι του Παλάτσο Βέκιο. Ο Κόζιμο είχε δωροδοκήσει τον δεσμοφύλακά του να δοκιμάζει πρώτος το φαγητό του και σύντομα η θανατική καταδίκη του μετατράπηκε σε δεκαετή εξορία. Έναν χρόνο όμως αργότερα, οι Μέδικοι νοθεύουν τις εκλογές στη Φλωρεντία και ανεβαίνουν και πάλι στην εξουσία του βασιλείου, με τον Κόζιμο να επιστρέφει θριαμβευτικά στην πόλη και να εξορίζει διά παντός τους αντιπάλους του. Ο Κόζιμο δεν ανέλαβε ποτέ καθήκοντα ως Κύριος της Αυθεντίας ούτε και επέφερε ουσιαστικές μεταβολές στον τρόπο διακυβέρνησης του κρατιδίου. Τον κατηγορούσαν ότι περιόρισε τις δημοκρατικές ελευθερίες. Ήταν ψευδαίσθηση δημοκρατίας το φλωρεντινό πολίτευμα της εποχής. Ο Κόζιμο όρισε δικούς του ανθρώπους σε όλες τις θέσεις εξουσίας και παρά το γεγονός ότι διατήρησε τους νόμους απαράλλακτους, σε επίπεδο πνεύματος νόμων τα άλλαξε όλα! Καθιέρωσε το Συμβούλιο των Εκατό, μια σύγκλητο 100 πιστών υποστηρικτών του δηλαδή, το οποίο εγγυόταν πια τη μακροημέρευσή του ως απόλυτου άρχοντα της Φλωρεντίας. Στα λίγα χρόνια που του απέμειναν, μετατράπηκε στον μεγαλύτερο προστάτη των τεχνών, εκχωρώντας στους καλλιτέχνες πλήρη δημιουργική ελευθερία, κάτι που ερχόταν σε τραγική αντίθεση με τις παπικές και εκκλησιαστικές παραγγελίες. Το αναγεννησιακό πρόσωπο της Φλωρεντίας δημιουργήθηκε επί ημερών του Κόζιμο των Μεδίκων. Ο Κόζιμο οργάνωσε και μια από τις πρώτες και σοβαρές προσπάθειες ανεύρεσης αρχαίων παπύρων και περγαμηνών, τόσο εντός της χριστιανοσύνης όσο και στην Ανατολή, πληρώνοντας σουλτάνους και χαλίφηδες να του παραδώσουν ό,τι αρχαίο σύγγραμμα είχαν στην κατοχή τους. Αυτά τα έργα των αρχαίων συγγραφέων αποτέλεσαν τη βάση της Λαυρεντιανής Βιβλιοθήκης, την ίδια ώρα που έβαλε στρατιά γραφιάδων να αντιγράψουν τους θησαυρούς για να γίνουν κτήμα όλων. Αν και η μεγαλύτερή του συνεισφορά ήρθε το 1439, όταν κατάφερε να μεταφέρει την Οικουμενική Σύνοδο από τη Φεράρα στη Φλωρεντία, η μεγαλύτερή του διπλωματική νίκη. Αυτό τον έκανε να πιστέψει ότι το Σχίσμα ανατολικής και δυτικής εκκλησίας θα ήταν παρελθόν. Η νέα έδρα έφερε πάντως πλήθος βυζαντινών θεολόγων και λογίων στην πόλη του, περιλαμβανομένου και του ίδιου του βυζαντινού αυτοκράτορα, κάτι που έδωσε επιπρόσθετη λάμψη στη Φλωρεντία. Ο ίδιος ο Κόζιμο, λάτρης της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας, είχε καλέσει στην αυλή του Έλληνες λόγιους και σε ηλικία 50 ετών ήρθε σε επαφή με το πλατωνικό πνεύμα, συντελώντας με τον καταλυτικό του τρόπο στην προσπάθεια αναβίωσης του νεοπλατωνισμού. Και ήταν μάλιστα κάτω από τις δικές του εντολές που το Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας άρχισε να διδάσκει και πάλι τα ελληνικά στους σπουδαστές του! Ο γενάρχης των Μεδίκων άφησε την τελευταία του πνοή την 1η Αυγούστου 1464 στην ύπαιθρο της Φλωρεντίας. Την επόμενη χρονιά, η φλωρεντινή δημοκρατία τον ανακήρυξε «Pater Patriae», «Πατέρα της Πατρίδας». ΕΠΙΛΟΓΟΣ Συνοψίζοντας, διαπιστώνουμε πως η σύσταση της Φλωρεντίας κατά Το Μεσαίωνα και την Αναγέννηση πραγματοποιήθηκε με την επίδραση κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών παραγόντων.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΓΑΛΙΛΑΙΟΥ: TEATRUM MUNDI (του Φώτη Παπαδόπουλου)

του Φώτη Παπαδόπουλου

Το Μουσείου του Γαλιλαίου φιλοξενεί τα μόνα όργανα που σχεδίασε και κατασκεύασε ο Γαλιλαίος και διασώζονται μέχρι και σήμερα. Τα πιο σημαντικά από αυτά είναι δύο τηλεσκόπια και οι προσοφθάλμιοι φακοί με τα οποία ο Γαλιλαίος ανακάλυψε 4 από τους δορυφόρους του Δία. Γενικότερα , το Μουσείο είναι σπίτι για τις ανεκτίμητες επιστημονικές συλλογές των δύο δυναστειών που κάποτε κυριαρχούσαν στη Φλωρεντία : Οι Μέδικοι και το σπίτι της Λωρραίνης. Ουσιαστικά , όλη η έκθεση εστιάζει στον Γαλιλαίο. Τα όργανα και οι πειραματικές συσκευές που αποκτήθηκαν από τους Λωρραίνους τον 18ο και τον 19ο αιώνα , αντανακλούν τα ισχυρά κίνητρα που προβλήθηκαν από τις ανακαλύψεις του Γαλιλαίου για τη βελτίωση της φυσικής και μαθηματικής επιστήμης των σύγχρονων χρόνων.

Room I The Medici Collections Room II Astronomy and Time Room III The Representation of the World Room IV Vincenzo Coronelli’s Globes Room V The Science of Navigation Room VI The Science of Warfare Room VII Galileo’s New World Room VIII The Accademia del Cimento: Art and Science of Experimentation Room IX After Galileo: Exploring the Physical and Biological World Room X The Lorraine Collections Room XI The Spectacle of Science Room XII Teaching and Popularizing Science: Mechanics Room XIII Teaching and Popularizing Science: Optics, Pneumatics, Electromagnetism Room XIV The Precision Instrument Industry Room XV Measuring Natural Phenomena: Atmosphere and Light Room XVI Measuring Natural Phenomena: Electricity and Electromagnetism Room XVII Chemistry and the Public Usefulness of Science Room XVIII Science in the Home Δωμάτιο 1- Συλλογές των Μεδίκων Για πολλά χρόνια η οικογένεια των Μεδίκων, Πάτρωνες της τέχνης και της επιστήμης, διαμόρφωσαν μια εξαίσια συλλογή από επιστημονικά όργανα , τα οποία στεγάζονταν για περίπου δύο αιώνες στη Γκαλερί Uffizi δίπλα σε αριστουργήματα αρχαίας και μοντέρνας τέχνης. Η συλλογή , η οποία ξεκίνησε από τον ιδρυτή του μεγάλου δουκάτου της Τοσκάνης Cosimo τον πρώτο τον Μέδικο (1519-1574), εμπλουτίστηκε από τους διαδόχους του. Ο Francesco ο πρώτος(1541-1587) έδειξε ενδιαφέρον κυρίως στις συλλογές φυσικής ιστορίας και αλχημείας και ο Ferdinando ο πρώτος (1549-1609), ο οποίος απόκτησε έναν μεγάλο αριθμό μαθηματικών, ναυτικών και κοσμογραφικών οργάνων. Ο Comsimo ο δεύτερος (1590-1621) είχε το μοναδικό προνόμιο της προσθήκης των αυθεντικών οργάνων του Γαλιλαίου στη συλλογή, τις γεωμετρικές και στρατιωτικές πυξίδες και τα τηλεσκόπια.

Δωμάτιο 2 - Αστρονομία και Χρόνος Από την αρχαιότητα το ανθρώπινο είδος είχε γοητευτεί με τον χρόνο βλέποντας τον ως ένα ταυτόχρονα φιλοσοφικό και φυσικό ερώτημα. Χωρίς να καταφέρει να εξηγήσει τι ακριβώς είναι ο χρόνος, η αστρονομία ήταν πάντα αφοσιωμένη στον καθορισμό των ενοτήτων του ( χρόνια, μήνες, μέρες και ώρες), βασισμένη στην παρατήρηση ουράνιων φαινομένων, αναπτύσσοντας ακριβή όργανα για την μέτρηση του χρόνου. Δύο ήταν οι βασικοί λόγοι για τους οποίους δημιουργήθηκε αυτού του η είδους η ανάγκη μέτρησης και οργάνωσης του χρόνου: πρώτον η εγκαθίδρυση του ημερολογίου για την ρύθμιση των ακριβών ημερών εορτασμού των θρησκευτικών και πολιτικών γιορτών και δεύτερον η πρόβλεψη της θέσης των αστεριών και των πλανητών με σκοπό την διατύπωση αστρολογικών προβλέψεων.

Δωμάτιο 3- Η αναπαράσταση του κόσμου H πολιτιστική αξία της κοσμογραφίας στην Τοσκάνη των Μεδίκων φαίνεται από την ενθουσιώδη υποδοχή της Γεωγραφίας του Πτολεμαίου , ένα από τα θεμελιώδη κείμενα των νεώτερων γεωγραφικών σπουδών που ανακλύφθηκαν εκ νέου στην Φλωρεντία τον 14ο αιώνα. Το φιλόδοξο σχέδιο για το νέο βεστιάριο στο Palazzo Vecchio συλλήφθηκε από το Cosimo των Μεδίκων ως ένα μεγαλιώδες theatrum mundi, καθώς επίσης θεωρήθηκε μια απόπειρα να αφομοιωθεί και να εκσυγχρονιστεί η Γεωγραφια του Πτολεμαίου. Αυτό το σχέδιο τέθηκε παράδειγμα προς μίμηση αργότερα στην Γκαλερί Ufizzi από τον Ferdinando I (1549-1609), ο οποίος συνέλλαβε ένα κοσμογραφικό δωμάτιοπου περιείχε αναπαραστάσεις των πεδίων των Μεδίκων και ένα εξαιρετικό Πτολεμαϊκό μοντέλο του σύμπαντος , φτιαγμένο από τον κοσμογράφο Antonio Santucci († 1613). Τα σχέδια των Palazzo Vecchio και Ufiizi σχηματίχουν ένα συνεχές σχέδιο ως μια σούμα (summa=άθροισμα από τα εσθονικά ) της κοσμολογίας του 16ου αιώνα ώστε να γιορταστεί η δύναμη και η εξουσία του πρίγκηπα.

Δωμάτιο 4 - Οι σφαίρες του Vincenzo Coronelli’s Τέσσερις σφαίρες φτιάχτηκαν από τον Βενετό κοσμογράφο Vincenzo Maria Coronelli (1650-1718), διάσημος για το τεράστιο μέγεθος των δημιουργιών του , όπως είναι οι σφαίρες κοντά στα 4 μέτρα σε διάμετρο που κατασκευάστηκαν για τον Louis XIV, βασιλιά της Γαλλίας, οι οποίες βρίσκονται στις συλλογές των Μεδίκων. Οι σφαίρες του Μουσείου του Γαλιλάιου ανήκουν σε σειρές φτιαγμένες από τον Coroneli στην κοσμογραφική ακαδημία degli Argonauti η οποία ιδρύθηκε από τον ίδιο στην Βενετία το 1684. Αυτές οι σφαίρες είναι μεσαίου και μικρού μεγέθους, (1 μέτρο , ή και 50 εκατοστά σε διάμετρο ). Το 1693 ο Coroneli περιέγραψε τις τεχνικές του για την κατασκευή των σφαιρών στο Epitome cosmografica. Γραμμένο στο χέρι ή εκτυπωμένο σε φύλλα χαρτί , που ονομάζονται gorres, ήταν κολλημένα σε μια τεράστια μπάλα φτιαγμένη από ξύλο, και τυλιγμένη με χαρτί και τελειωμένη με γύυψο. Τα 26 φύλλα χαρτί εμφανίζονται σε αυτό το δωμάτιο, (24 μισά gores και 2 Πολικά καλύμματα ) εκτυπώθηκαν τον 20ο αιώνα από γνήσιες πλάκες χαλκού και φυλάσσονται στην Εθνική Βιβλιοθήκη στο Παρίσι. Αυτές οι πλάκες ήταν προσχεδιασμένες για μια δεύτερη έκδοση (Παρίσι 1693), για την ουράνια σφαίρα του Coronelli.

Δωμάτιο 5 - Η επιστήμη της πλοήγησης Έχοντας παγιώσει την δύναμή τους όσον αφορά στην Τοσκάνη, οι Μέδικοι έστρεψαν το ενδιαφέρον τους στην θάλασσα, ελπίζοντας να κερδίσουν μία θέση στην πλοήγηση των ωκεανών και να βελτιώσουν το εμπόριο με την Ανατολή και τις Δυτικές Ινδίες. Αυτές οι φιλοδοξίες ευνόησαν αποτελεσματικά την ανάπτυξη της θαλάσσιας επιστήμης και κατάφεραν να κάνουν το Λιβόρνο στο Μεγάλο Δουκάτο ένα μεγάλο κέντρο της Μεσογείου. Ήταν εξοπλισμένο με οπλοστάσια, ναυπηγεία, ναυτικές σχολές και εργαστήρια, τα οποία παρήγαγαν ναυτικά όργανα και χαρτογράφους. Δωμάτιο 6 - Η επιστήμη του πολέμου Το 1599 ο Ferdinando ο πρώτος(1549-1609) μετακίνησε τα μαθηματικά όργανα απο το Palazzo Vecchio σε ένα δωμάτιο αφιερωμένο στην στρατιωτική αρχιτεκτονική στην Γκαλερί Uffizi. Η νέα αυτή έκθεση σαφώς γιόρταζε την επιστήμη του πολέμου, η οποία, με την διάδοση των πολυβόλων, είχε μετατρέψει το πεδίο της μάχης σε μια παράσταση γεωμετρικών μελετών. Τα ολμοβόλα υποχρέωσαν την μετατροπή της γεωμετρίας των φρουρίων. Επιπλέον, μία κατάλληλη γνώση του λόγου του βάρους και της ακτίνας των οβίδων ήταν πλέον απαραίτητη, για τη ακριβή μέτρηση και τις υπολογιστικές λειτουργίες. Οι στρατηγοί ήταν υποχρεωμένοι να γνωρίζουν βασικές μαθηματικές αρχές για την τέλεια διεύθυνση των στρατιωτικών αποστολών. Όπως δήλωσε ο Γαλιλαίος για τον ευγενή που παρακολουθούσε τα μαθήματα του πάνω στα μαθηματικά, ένας στρατιώτης πρέπει να έχει βασικές γνώσεις αριθμητικής, γεωμετρίας, χωρομέτρησης, προοπτικής, μηχανικής και στρατιωτικής αρχιτεκτονικής.

Το καλοκαίρι του 1609, σημειώνεται η αρχή της επαναστατικής, τηλεσκοπικής εξερεύνησης των ουρανών , που οδήγησε σε εντυπωσιακές ανακαλύψεις του Galileo Galilei (1564-1642): Η επιφάνεια του φεγγαριού φάνηκε να σχηματίζει ραβδώσεις από βουνά και κοιλάδες όπως στην Γη. Οι αστερισμοί παρουσιάζουν ένα πλήθος από αστέρια , το οποίο είναι αόρατο με γυμνό μάτι. Ο Δίας περιτριγυριζόταν από δορυφόρους ( τα αστέρια των Μεδίκων όπως έλεγε ο Γαλιλάιος ).H Αφροδίτη παρουσιάζει κυκλικές φάσεις όπως αυτές του φεγγαριού. Η επιφάνεια του Ηλίου ήταν παραμορφωμένη από σκουρόχρωμες κηλίδες. Ο Κρόνος παραδόξως , προεξείχε στις πλευρές. Αυτές οι αστρονομικές ανακαλύψεις προανήγγειλαν μια επανάσταση με σκοπό να καταρριφθεί η εικόνα του σύμπαντος που είχε επικρατήσει για δύο χιλιάδες χρόνια. Η βαθιά ταραχή αυτής της επανάστασης , προμηνύει πίστη για την προνομιούχο θέση του ανθρώπου στο σύμπαν, και ξυπνά τον βίαιο ανταγωνισμό, ο οποίος ήταν να αξιωθεί ο Γαλιλαίος ως θύμα.

Δωμάτιο 8- Η Ακαδημία del Cimento: Η τέχνη και η επιστήμη του πειραματισμού Ιδρύθηκε το 1657 από τους Grand Duke Ferdinando II (1610-1670) και Πρίγκηπα Leopoldo de’ Medici (1617-1675), η Ακαδημία del Cimento ήταν η πρώτη ευρωπαϊκη κοινωνία , αποκλειστικά αφιερωμένη στην επιστήμη , προηγμένη του ιδρύματος Royal Society στο Λονδίνο (1660) και την Ακαδημία Royale des Sciences στο Παρίσι (1666). Ακολουθώντας τα χνάρια του Γαλιλαίου, το Cimento διεξήγαγε πειράματα για να επαληθεύσει κάποιες αρχές της τέως φυσικής φιλοσοφίας , καθολικά αποδεκτές με βάση την αρχή του Αριστοτέλη. H Ακαδημία έδωσε τέλος στο έργο της το 1667 με την δημοσίευση του: ‘’Δοκίμια πάνω σε φυσικά πειράματα’’ , στο οποίο περιγράφοταν κάποιες από της δραστηριότητες της. Σημαντικά αποτελέσματα επιτεύχθηκαν από την Ακαδημία στη θερμομέτρηση, στη βαρομέτρηση και στην παρατήρηση του Κρόνου. Πολυάριθμα πειράματα είχαν σχεδιαστεί για την επαλήθευση της πιθανότητας να δημιουργηθεί κενό και για να παρατηρήσουν την επίδραση σε ζώα και αντικείμενα. Η Ακαδημία del Cimento έπαιξε σημαντικό ρόλο στην κατεδάφιση της παραδοσιακής πίστης ότι η φύση αποστρέφεται του κενού. Δωμάτιο 9 - Έπειτα Γαλιλαίου : Εξερευνώντας τον φυσικό και βιολογικό κόσμο Στο δεύτερο μισό του 17ου αιώνα, η μετεωρολογία αναπτύχθηκε με γρήγορο βήμα χάριν στην αυξανόμενα τελειοποιούμενη δημιουργία οργάνων για την μέτρηση θερμομετρικών, βαρομετρικών και υγρομετρικών τιμών. Η συστηματική χρήση των βελτιωμένων μικροσκοπίων απέδωσε σημαντικά αποτελέσματα στα πεδία της βιολογίας και της εντομολογίας. Την ίδια περίοδο τηλεσκόπια μεγαλύτερου μεγέθους και μεγαλύτερης οπτικής πολυπλοκότητας κατασκευάζονταν, οδηγώντας σε νέες μεγάλες αστρονομικές ανακαλύψεις.

Δωμάτιο 10 - Οι Συλλογές της Λωρραίνης Με τον θάνατο του Gian Gastone των Μεδίκων (1671-1737) , η οικογένεια Habsburg-Loraine έγιναν οι άρχοντες της Τοσκάνης. Mε την πρωτοβουλία του Grand Duke Peter Leopold (1747-1792),οι επιστημονικές συλλογές αναδιατάχθηκαν. Το 1976 μεταφέρθηκαν από την γκαλερί Ufizzi στο Palazzo Torrigiani, στο κτίριο του αυτοκρατορικού και νοματαγούς μουσείου Φυσικής και φυσικής Ιστορίας (το σημερινό μουσείο ‘’La Specola’’) που εγκαινιάστηκε το 1775. Εξοπλισμένο με εργαστήρια και συνεργεία , το Μουσείο σκηνοθετήθηκε από τον επιστήμονα Felice Fontana (1730-1805). Στην συλλογή από την κληρονομιά των Μεδίκων προστέθηκαν , με το πέρασμα του χρόνου, κατασκευάστηκαν συσκευές στα συνεργία του Μουσείου, όπως μηχανήματα ή τόρνοι , ποικίλα όργανα για την αναζήτηση στις φυσικές επιστήμες , κέρινα ανατομικά μοντέλα , πάγκοι εργασίας και ακριβά όργανα εισαγώμενα από το εξωτερικό. Το Μουσείο επίσης είχε ένα αστεροσκοπείο. Διευθυντής του ήταν ο αστρονόμος και διοπτροτέχνης Giovanni Battista Amici (1786-1863). Το 1841 υπό την διεύθυνση του Vincenzo Antinori (1792- 1865) , το σημαντικότερο μέρος της συλλογής παρουσιάστηκε στο Galileo Tribune. Η συλλογή μεγάλωσε μέχρι το 1859 , όταν ο Grand Duke, Leopold II ο τελευταίος (1797-1870), έφυγε από την Τοσκάνη. Δωμάτιο 11 - Η επίδειξη της επιστήμης Τα θεαματικά αποτελέσματα ήταν ένα τυπικό χαρακτηριστικό πολλών πτυχών της επιστήμης του 18ου αιώνα. Η υψηλή κοινωνία της τότε εποχής , ήταν άπληστη για την καινοτομία και την ψυχαγωγία, αλλά ήταν γοητευμένη από τα φαινόμενα της πειραματικής φυσικής. Στα σαλόνια και τα δικαστήρια οι νόμοι της φύσης φαίνεται πως ήταν από πλανόδιους λέκτορες οι οποίοι διδάχθηκαν την επιστήμη μέσω θεαματικών πειραματικών διαδηλώσεων. Χρησιμοποιώντας αέρα αντλίες, πλανητάρια, ηλιακά μικροσκόπια και μηχανήματα για τη μελέτη των επιπτώσεων, προσέφεραν μαθήματα στη φυσική που απέφευγαν ι τη δυσνόητη γλώσσα των μαθηματικών. Οι διαλέξεις τους, συχνά παρουσιάζονται σαν θεατρικές παραστάσεις, όμως ήταν πραγματικές κοινωνικές εκδηλώσεις. Κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα οι προσφάτως ανακαλυφθέντες ηλεκτροστατικές μηχανές χρησιμοποιήθηκαν ως διασκέδαση σε "Ηλεκτρική βραδιές," όπου οι διαδηλωτές ανέβασαν θεαματικές παραστάσεις κατά τη διάρκεια των οποίων οι κυρίες και οι κύριοι που βρίσκονταν εκεί πειραματιστήκαν στα τα δικά τους όργανα, με τα φαινόμενα της ηλεκτρική έλξης, την άπωση, τινάγματα και σπίθες.

Δωμάτιο 12 - Διδασκαλία και διάδοση επιστήμης : Μηχανική Τον 18ο αιώνα, η πολιτιστική μόδα για την παρουσίαση της επιστήμης , χάρη στα εντυπωσιακά πειράματα μεταξύ των ανώτερων τάξεων , τονώθηκε ί η ζήτηση για νέα εκπαιδευτικά όργανα. Περιέλαβαν μοντέλα απλών και σύνθετων μηχανών για να αποδείξουν τις πρακτικές εφαρμογές των επιστημονικών αρχών. Οι εκπαιδευτικές συσκευές συχνά προέρχονταν από ερευνητικά όργανα που είχε καταστεί άνευ αντικειμένου. Πολυάριθμες όργανα περιγράφονται τον 18ο αιώνα εξωπραγματικά , ιδιαίτερα ευφυή και αποτελεσματικά . Παρέμειναν σε χρήση στην επιστημονικά κοινωνικά συμβούλια με μερικές τροποποιήσεις, μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Τα όργανα στη συλλογή της Λωρραίνης είναι τέλεια αντίγραφα εκείνων που περιγράφονται στις πραγματείες διάσημων επιστημόνων του 18ου αιώνα και διαδηλωτών, όπως Willem του Ιακώβ Gravesande (1688-1742) στην Ολλανδία και τον Jean-Antoine Nollet (1700-1770) στη Γαλλία.

Δωμάτιο 13- Διδασκαλία και διάδοση της επιστήμης: Οπτική, Αερολογία, Ηλεκτρομαγνητισμός Κατά τον 19ο αιώνα , με την τεράστια ανάπτυξη του εκπαιδευτικού συστήματος, χάρη στην ίδρυση νέων σχολείων , πανεπιστημίων και πολυτεχνικών ιδρυμάτων , η ζήτηση για τα διδακτικά εργαλεία μεγάλωσε .Για να ανταποκριθούν σε αυτές τις νέες ανάγκες και τα όργανα του 18ου αιώνα με μερικές τροποποιήσεις , και νέες συσκευές που αποδεικνύουν το γρήγορο ρυθμό για επιστημονικές ανακαλύψεις που γίνονται στον τομέα της ακουστικής , θερμολογία , οπτική και ηλεκτρική ενέργεια χρησιμοποιήθηκαν .Ο κλάδος των εκπαιδευτικών οργάνων επεκτάθηκε γρήγορα , με κέντρα αριστείας στο Λονδίνο ,Παρίσι , και από τα τέλη του 19ου αιώνα , σε διάφορες Γερμανικές πόλεις . Στην Ιταλία η παραγωγή επιστημονικών εργαλείων για διδακτικούς σκοπούς ήταν περιορισμένη . Έτσι, οι Ιταλικές συλλογές ήταν εξοπλισμένες κυρίως με μέσα φτιαγμένα στο εξωτερικό. Δωμάτιο 14- Η ακρίβεια της βιομηχανίας των οργάνων Το 18ο και 19ο αιώνα η κατασκευή της ακρίβειας οργάνων για την αστρονομία , την τοπογραφία και την πλοήγηση συγκεντρώθηκε κυρίως στη Βρετανία , στη Γαλλία και στη Γερμανία . Η βρετανική εταιρεία κατασκευής οργάνων Jesse Ramsden (1735-1800) εφηύρε το πρώτο μηχάνημα για ακριβής διαχωρισμό βαθμολογημένων κλίμακων , ενώ στην Βαυαρία η εταιρεία Joseph von Fraunhofer (1787-1826) παρήγαγε το καλύτερο γυαλί οπτικής ποιότητας.Στην Ιταλία , μόνο ο Giovanni Battista Amici (1786-1863) ήταν σε θέση να σχεδιάσει τα αρχικά οπτικά όργανα , συμπεριλαμβανομένων εξαιρετικά μικροσκόπια που θα μπορούσαν να ανταγωνιστούν με την ξένη παραγωγή . Τα αστρονομικά παρατηρητήρια που ιδρύθηκαν στην Ιταλία , ξεκινώντας από τις πρώτες δεκαετίες του 18ου αιώνα , αξιοποιήθηκαν με συνεχείς βελτιώσεις σε όργανα τους. Το Παρατηρητήριο της Φλωρεντίας (1780-1789) , το οποίο προσαρτάται στο Μουσείο της Φυσικής και Φυσικής Ιστορίας , φιλοδοξώντας να ανταγωνιστεί με τα μεγάλα αστρονομικά κέντρα σε Greenwich και στο Παρίσι , ήταν εξοπλισμένο με κυρίως βρετανικά όργανα .

Δωμάτιο 15- Μέτρηση Φυσικών Φαινομένων: Ατμόσφαιρα και Φως Η επιβεβαίωση της πειραματική μεθόδου τον 17ο αιώνα και η ανάπτυξη νέων οργάνων αποτέλεσε σημαντική πρόοδο στην έρευνα των φυσικών διεργασιών , βοηθώντας να ανακαλυφθούν οι νόμοι και να παρουσιαστούν αθέατα (αόρατα) φαινόμενα . Το βαρόμετρο χρησιμοποιήθηκε για να αποκαλύψουν τις επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής πίεσης και για τη μέτρηση διακυμάνσεων που προκαλούνται από τις αλλαγές του καιρού. Το βαθμολογημένο θερμόμετρο χρησιμοποιήθηκε για τη μέτρηση της θερμοκρασίας αντικειμενικά και ποτέ ακριβέστερα. Το μικροσκόπιο και το τηλεσκόπιο σε πολύ μεγάλο βαθμό ενίσχυσαν τις εξουσίες της όρασης , αποκαλύπτοντας μέχρι τώρα άγνωστα φαινόμενα του μικρόκοσμου και μακρόκοσμου. Τέλος , ο συνδυασμός των φακών , των πρισμάτων και των καθρεφτών οδήγησε στην πρόοδο της επιστήμης των οπτικών . Δωμάτιο 16- Μέτρηση Φυσικών Φαινομένων: Ηλεκτρισμός και Ηλεκτρομαγνητισμός Τον 18ο αιώνα, εφευρέθηκαν νέα όργανα , όχι μόνο για την παρατήρηση της φύσης , αλλά και για να ενεργούν σε αυτή , καθώς και να δημιουργούν νέα φαινόμενα . Αεραντλίες χρησιμοποιήθηκαν για να μελετηθούν οι επιδράσεις στο κενό, Ηλεκτροστατικές μηχανές δημιούργησαν ηλεκτροπληξία προσελκύοντας τεράστιο ενδιαφέρον και άνοιξαν νέες προοπτικές στην επιστημονική έρευνα . Το 1800 η εφεύρεση της ηλεκτρικής μπαταρία προανήγγειλε την ηλικία της ηλεκτροδυναμικής και ηλεκτροχημείας. Μέσα σε λίγες δεκαετίες , η μελέτη του ηλεκτρικού ρεύματος και τα αποτελέσματά του οδήγησαν σε κρίσιμη ανακαλύψεις , δίνοντας ζωή στον ηλεκτρομαγνητισμό , των οποίων οι πρακτικές εφαρμογές αποτέλεσαν έναυσμα για μια νέα βιομηχανική επανάσταση .

Δωμάτιο 17- Χημεία και η δημόσια χρησιμότητα της επιστήμης Από το δεύτερο μισό του 15ου αιώνα , το Medici Δικαστήριο είχε προσελκύσει πολλούς αλχημιστές στη Φλωρεντία . Πολύ λίγα όργανα από την τεράστια συλλογή Μεδίκων αλχημιστών έχουν επιζήσει . Αναμεταξύ τους , μερικά γυάλινα δοχεία που χρησιμοποιούνται από την Accademia del Cimento (1657-1667) , και το μεγάλο καυστικό φακό δωρήθηκαν το 1697 στο Cosimo III ( 1642-1723 ) για να πειραματιστούν με τις επιπτώσεις της καύσης σχετικά με πολύτιμους λίθους στη συλλογή του μεγάλου Δουκάτου. Πολύ καλύτερα τεκμηριωμένη είναι η συλλογή Lorraine της φαρμακευτικής χημείας - εμβληματικά εκπροσωπούμενη από τον «πίνακα των χημικών συγγενειών » όπου είναι κρεμασμένος στο φαρμακευτικό εργαστήριο του μεγάλου Δουκάτου, - και επιπλέον είναι καλύτερη βάση των συσκευών των θεωρητικών και πειραματικών της χημείας. Η ανακάλυψη του υδρογόνου και η μέθοδος για τον προσδιορισμό των ποσών οξυγόνου και άλλων αερίων στην ατμόσφαιρα ευνοεί την ανάπτυξη νέων οργάνων μέτρησης , όπως το ηλεκτρικό πιστόλι και τη λυχνία υδρογόνου του Alessandro Volta (1745-1827) , το evaerometro του Felice Fontana (1730-1805) , και το eudiometer της Marsilio Landriani ( 1751-1815 ).

Δωμάτιο 18- Η επιστήμη στο σπίτι Τον 18ο αιώνα , η μόδα για πειραματική επιστήμη μεταξύ των ανώτερων τάξεων δημιούργησε μια νέα αγορά για τους κατασκευαστές οργάνων , οι οποίοι , μαζί με ένα είδος κομματιών που παράγονται για συλλέκτες , εισήγαγε μια σειρά τυποποιημένων οργάνων, επιπλωμένα με αξεσουάρ, που συχνά πωλούνταν σε εργαλειοθήκες . Χημικά συνετεθeιμένα μικροσκόπια τηλεσκόπια αντανάκλασης και ηλεκτροστατικές μηχανές συνήθως χρησιμοποιούνται από τις πλούσιες τάξεις για πολιτιστική ψυχαγωγία και αυτο -μάθηση. Μερικά όργανα - υπέροχα τραπέζια ρολόγια , κομψές σφαίρες , όμορφα διακοσμημένα βαρόμετρα και θερμόμετρα - έγιναν επίπλωση ,καθώς εμφανίζονται μαζί με πολύτιμα στολίδια όπως ήταν τα σύμβολα της μεγάλης πολιτιστικής και κοινωνικής κατάστασης . Μερικά εξωφρενικά αντικείμενα , όπως τηλεσκόπια για τις κυρίες εξοπλισμένα με ελεφαντόδοντο, καλλυντικά κουτιά και τηλεσκόπια για συνάδελφους που μεταμφιέζονται ως μπαστούνια , θα μπορούσαν επίσης να να βρεθούν ί στα σπίτια της ανώτερης τάξης .

Polyhedral Dial 16ος έκτος αιώνας, Φλωρεντία Ύψος: 170mm Αυτό είναι ένα όργανο σε σχήμα ενός πολυέδρου. Διαθέτει 14 στολισμένες έδρες στις οποίες είναι ζωγραφισμένες οι γραμμές του χρόνου και τοποθετημένοι οι γνώμονές τους. Ο χρόνος διαβάζεται ουσιαστικά από τις σκιές που αφήνουν οι γνώμονες πάνω στις γραμμές του. Ο αστρολάβος είναι ένα ιστορικό αστρονομικό όργανο το οποίο χρησιμοποιούσαν οι ναυτικοί και οι αστρονόμοι για την ναυσιπλοΐα και την παρατήρηση του Ήλιου και των αστεριών. Ο αστρολάβος αποτελείται από έναν δίσκο, που το εξωτερικό του πλαίσιο υποδιαιρείται σε μοίρες, και σε έναν κανόνα (γωνιόμετρο) που μπορεί να περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του. Πάνω στον δίσκο υπάρχει μια χαραγμένη ακτίνα που καταλήγει στα αντιδιαμετρικά σημεία του 0 των μετρήσεων. Για να μετρήσουν την γωνία μεταξύ δυο αστεριών, τοποθετούσαν με σκόπευση το ένα πάνω στον κανόνα και έστρεφαν τον δίσκο με την ακτίνα ώσπου να συναντήσει το άλλο αστέρι, η γωνία ήταν αυτή που εμφανιζόταν μεταξύ του κανόνα και της ακτίνας.

The Galileo Section Το αποκορύφωμα αυτού του μέρους του μουσείου είναι δύο από τα αυθεντικά τηλεσκόπια του Γαλιλαίου. Αυτά τα εργαλεία φτιάχτηκαν και χρησιμοποιήθηκαν από τον ίδιο και ήταν τα τηλεσκόπια με τα οποία ανακάλυψε τους δορυφόρους του Δία το 1610, τους οποίους ονόμασε και αστέρια των Μεδίκων προς τιμή των πατρόνων του. Η έκθεση επίσης διαθέτει αντίγραφα των τηλεσκοπίων, σε μια μορφή όπου μπορείς να δεις πώς είναι μέσα και πώς συνδέονται τα μέρη μεταξύ τους. Ένα πολύ ασυνήθιστο λείψανο: σε ένα βάζο - καμπάνα στο μουσείο μπορείς να δεις τον δείκτη του Γαλιλαίου,τον αντίχειρά του, όπως και ένα από τα δόντια του. Τα συγκεκριμένα μέρη του σώματός του δεν απομονώθηκαν όταν πέθανε, αλλά πολύ αργότερα, όταν το σώμα του μεταφέρθηκε στον Μνημειώδη τάφο όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα, στην εκκλησία του Τίμιου σταυρού.

Ένα από τα πρώτα μικροσκόπια .

Η Σανίδα του Γαλιλαίου Το έργο Φυσική άρχισε με την μακρόστενη σανίδα του Ιταλού και με την καινοτόμο τότε ιδέα του για τον ρόλο του Χρόνου κατά την εξέλιξη των πραγμάτων. Η σανίδα ξύλινη, μακρόστενη, επτά περίπου μέτρα και με ένα αυλάκι ώστε να κυλάει μια μικρή αλλά βαριά μπίλια από ορείχαλκο. Κεκλιμένο επίπεδο είναι ο όρος που θα επικρατήσει αργότερα. Το φαινόμενο Στην άκρη του νήματος βρίσκεται η πρόθεση του να ερευνήσει το φαινόμενο πτώση κάθε σώματος προς το έδαφος. Μπορούσε εύκολα να διαπιστώνει το «εάν μια πέτρα βιάζεται να φθάσει στο έδαφος περισσότερο από μια σιδερένια μπάλα» αλλά εκείνος σκέφτηκε να ερευνήσει τη μορφή της κατακόρυφης αυτής κίνησης για κάθε αντικείμενο και η ιδέα «να μετρά τον χρόνο» έκανε την εμφάνισή της. Η πτώση όμως ήταν και είναι μια κίνηση τρομακτικά «βιαστική». Οποιαδήποτε πέτρα αφήσει κανείς από το χέρι του, ακόμα κι αν το ύψος είναι δύο μέτρα, «εκείνη» θα προσγειωθεί στο έδαφος σε έξι δέκατα του δευτερολέπτου. Με ποιο τρόπο θα μπορούσε εκείνος να ερευνήσει το «πώς εξελίσσεται μέσα στον ελάχιστο αυτό χρόνο» το φαινόμενο ; Μπορούσε βέβαια να διακρίνει άμεσα, βασιζόμενος στην όραση, ότι, καθώς το σώμα κινείται βιαστικά προς το έδαφος, η θέση του αλλάζει, όπως επίσης το ότι αυξάνεται και ο ρυθμός μεταβολής της θέσης – πρώτη παράγωγο της θέσης θα το λένε αργότερα οι μαθηματικοί, οι φυσικοί το λένε ταχύτητα – ήταν όμως το ακόμα πιο δύσκολο ερώτημα «τι συμβαίνει, σε κάθε χρονική στιγμή, με τον χρονικό ρυθμό μεταβολής της ταχύτητας – δεύτερη παράγωγο της θέσης θα το λένε μετά από έναν αιώνα οι μαθηματικοί, εκείνος το είπε επιτάχυνση. Μήπως το μυστικό της πτώσης ήταν ότι κατά την εξέλιξή της, ο ρυθμός αυτός είναι χρονικά αναλλοίωτος ή μήπως έπρεπε να ελέγξει τον ρυθμό μεταβολής του ρυθμού μεταβολής της ταχύτητας – τρίτη παράγωγο της θέσης το λένε σήμερα οι μαθηματικοί . Ή μήπως κάτι ακόμα πιο σύνθετο ; Το να ερευνήσει τέτοιες εξελίξεις μέσα σε λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο, χωρις να διαθέτει κάποιο χρονόμετρο ήταν στα όρια του ανέφικτου. Μπροστά στο κατ’ αρχήν ανέφικτο η σκέψη του Γαλιλαίου λειτούργησε εντυπωσιακά.

Τα μεγάλα προβλήματα πριν από το πείραμα Το πρώτο μεγάλο πρόβλημα ήταν η εδραιωμένη πεποίθηση ότι ο ρυθμός πτώσης κάθε σώματος είναι ανάλογος προς το βάρος του. Το πρόβλημα ήταν δύσκολο να αντιμετωπιστεί διότι η άποψη αυτή με βασικό της στήριγμα το ότι είχε διατυπωθεί από τον Αριστοτέλη είχε αποκρυσταλλωθεί σε ένα είδος «αλήθειας». Την αντιμετώπισε, δείχνοντας, μέσα από ένα συλλογισμό, ότι η συγκεκριμένη άποψη ήταν αντιφατική. Υποθέτουμε ότι η βαρύτερη πέτρα είναι Β και μόνη της πέφτει με V, ενώ η λιγότερο βαριά είναι β και μόνη της πέφτει με υ. Εάν τις συνδέσουμε – δημιουργώντας ένα ακόμα βαρύτερο σώμα - ώστε να πέσουν μαζί , έτσω με ταχύτητα υ’ , το β θα έπρεπε να επιβραδύνει το Β, ενώ το Β θα έπρεπε να κάνει το β να πέφτει πιο γρήγορα. Με σύμβολα υ < υ’ < V. Ωστόσο το Β+β σώμα που δημιουργήθηκε είναι βαρύτερο από το Β και θα έπρεπε να πέφτει πιο γρήγορα από ότι το Β μόνο του. Με σύμβολα υ’ > V Ο συλλογισμός οδηγεί σε ασυνέπεια και η μόνος τρόπος για να αποφευχθεί είναι να ισχύει υ = υ’ = V. Ο συλλογισμός έδειχνε βάσιμος αλλά δεν αρκούσε για να ανατρέψει την εδραιωμένη αλήθεια. Ο Γαλιλαίος κατανόησε ότι όφειλε να ερευνήσει την εξέλιξη του φαινομένου από στιγμή σε στιγμή. Το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα ήταν το αστραπιαίο της πτώσης . Το αντιμετώπισε με την ιδέα « κεκλιμένη σανίδα επτά μέτρων, αυλάκι και μπίλια» σε μια κίνηση την οποία θεώρησε ίδιας μορφής με την ελεύθερη πτώση . Εάν μπορούσε να διακρίνει κάτι σε αυτή την κίνηση και αυτό το κάτι ίσχυε για οποιαδήποτε γωνία κλίσης, η λογική του τον έπειθε ότι θα ίσχυε και για κλίση 90 μοιρών δηλαδή για κατακόρυφη κίνηση. Με την κεκλιμένη όμως σανίδα η κίνηση μιας μπίλιας δεν θα είχε το «αστραπιαίο μιας κατακόρυφης πτώσης», η σανίδα θα προκαλούσε μια πολύ πιο αργή κίνηση . Με σημερινές μετρήσεις ξέρουμε ότι για μια διαδρομή 6 μέτρων, εάν η κλίση της σανίδας είναι 20 μοίρες, ο χρόνος είναι κάτι λιγότερο από 2 δευτερόλεπτα, ενώ για 8 μοίρες είναι 3 περίπου δευτερόλεπτα. Τέσσερεις περίπου δεκαετίες αργοτερα θα καταγράψει και θα δημοσιεύσει την εμπειρία, - Discorsi e dimostrazioni matematiche intorno a due nuove scienze, 1638, Leynden- γράφοντας στα ιταλικά : Χρησιμοποιήσαμε μια ξύλινη σανίδα που είχε μήκος δώδεκα περίπου πήχεις , πλάτος μισό πήχυ και πάχος τρία δάκτυλα. Στην ακμή της ανοίχτηκε ένα αυλάκι με πλάτος λίγο μεγαλύτερο από ένα δάκτυλο. Αφού κάναμε αυτό το αυλάκι πολύ ίσιο, λείο και γυαλιστερό και το στρώσαμε με περγαμηνή, επίσης όσο πιο λεία και ομαλή γινόταν, αφήσαμε να κυλήσει μέσα του μια σκληρή λεία και πολύ στρογγυλή ορειχάλκινη μπάλα. Το τρίτο πρόβλημα ήταν η μέτρηση του χρόνου. Ακόμα όμως και στη κεκλιμένη σανίδα με το αυλάκι, η μπίλια κατέβαινε γρήγορα και τα χρονικά διαστήματα έπρεπε να μετρηθούν. Το αντιμετώπισε με την ιδέα «μέτρηση ποσοτήτων νερού». Γράφει στο Discorsi : Χρησιμοποιήσαμε ένα μεγάλο δοχείο με νερό τοποθετημένο ψηλά. Στον πυθμένα του κολλήσαμε ένα σωλήνα μικρής διαμέτρου που έδινε μια λεπτή ροή νερού, το οποίο μαζεύαμε σε ένα άλλο δοχείο στη διάρκεια κάθε καθόδου, είτε για ολόκληρο το μήκος της διαδρομής είτε για ένα μέρος αυτού του μήκους . Το νερό που μαζεύαμε με αυτόν τον τρόπο το ζυγίζαμε μετά από κάθε κάθοδο με μια ζυγαριά πολύ μεγάλης ακριβείας . Οι διαφορές και οι αναλογίες αυτών των βαρών μας έδιναν τις διαφορές και τις αναλογίες των χρόνων και αυτό με τέτοια ακρίβεια, ώστε αν και οι δοκιμές επαναλήφθηκαν αν και τις δοκιμές τις επαναλάβαμε πολλές, πολλές φορές, δεν υπήρχε αισθητή διαφορά στα αποτελέσματα.

Σε ένα παλιό του άρθρο – The Role of Mousic in Galileo’ s Experiment , Scientific American , 232, 1975- ο Drake υποστηριζει ότι ο Γαλιλαίος, γιος μουσικού αλλά και γνώστης της μουσικής, διέθετε την ικανότητα που έχει ενός μαέστρος κινώντας την μπαγκέτα του να διαιρεί τον χρόνο σε ισα διαστήματα χωρίς να σκέφτεται τα δευτερόλεπτα. Με βάση αυτό, υποθέτει ότι ο Γαλιλαίος πριν αφήσει τη μπίλια να κυλήσει στο κεκλιμένο επίπεδο κρατούσε έναν ρυθμό τραγουδώντας έναν απλό σκοπό. Πιστεύει ότι, αφού ανακάλυψε το «μυστικό», προχώρησε στις μετρήσεις με το υδροχρονόμετρο τις οποίες περιγράφει στο Discorsi. Το τέταρτο πρόβλημα ήταν οι λογικές διεργασίες που θα οδηγούσαν από τα δεδομένα στη διατύπωση κάποιου νόμου. Μετά από επανειλημμένες προσπάθειες, τα δεδομένα– αποστάσεις μετρημένες με χάρακα και αντίστοιχα χρονικά διαστήματα - ήταν πλέον μπροστά του και έπρεπε με τη σκέψη του να τα επεξεργαστεί. Ο Drake υποστηρίζει ότι αυτό που περιγράφει Discorsi είναι μια πειραματική επίδειξη η οποία επιβεβαιώνει τον νόμο και όχι οι προσπάθειες και οι δυσκολίες που αντιμετώπισε μέχρι να φθάσει εκεί. Ωστόσο μέσα από τα σημειωματάριά του αποκαλύπτονται οι δυσκολίες που αντιμετώπισε. Η «ανάκριση» στην οποία είχε υποβάλει τη Φύση – με ξύλινη σανίδα, ορειχάλκινες μπίλιες και νερό - ώστε να ομολογήσει το μυστικό της οποιασδήποτε πτώσης του είχε δώσει ποσότητες με αριθμούς και έπρεπε μέσα από τους αριθμούς – οι οποίοι δεν ήταν απόλυτα ακριβείς - να βρει τον δρόμο. Στo πρώτο χρονικό διάστημα – ας το πούμε t, θεωρώντας το μονάδα χρόνου – η μπίλια είχε μετακινηθεί κατά 33 μονάδες μήκους – ας το συμβολίσουμε με 33d - σε διάστημα 2t είχε συνολικά καλύψει 130d, σε 3t, σύμφωνα με τις μετρήσεις του, 298 d και σε χρονικό διάστημα 4t είχε μετακινηθεί κατά 526d . Τι σχέση μπορούσε να έχει το 33, το 130, το 298 και το 526 ; Ο Γαλιλαίος «έπαιξε» με διάφορους τρόπους τόσο με αυτούς τους αριθμούς όσο και με τα διαστήματα που φαινόταν να καλύπτει η μπίλια κατά τη διάρκεια κάθε διαδοχικής μονάδας χρόνου μέχρι να διακρίνει ότι, σύμφωνα με την Αριθμητική, το 130 είναι 3,93 φορές μεγαλύτερο από το 33, ότι το 298 είναι 9,03 φορές μεγαλύτερο από το 33 και ότι 526 = 15,93 . 33 . Τελικά στρογγυλοποίησε τους αριθμούς, στο σημειωματάριό του, και, χρησιμοποιώντας διαφορετικό μελάνι και πένα έγραψε σε μια στήλη τους ακέραιους . Στη θέση του 3,93 έγραψε 4 και στη θέση του 9,03 έγραψε τον ακέραιο 9 και στη θέση του 15,94 έγραψε τον ακέραιο 16. Αποδεχόμενος κάποια σφάλματα στις μετρήσεις, είχε βρει το κλειδί. Η απόσταση της μπίλιας από το σημείο που κάθε φορά αφηνόταν ήταν ανάλογη με το τετράγωνο του αντίστοιχου χρόνου. Τα μετά από το πείραμα Η εμπειρία οδήγησε και σε μια ακόμα ιδέα από την οποία «γεννήθηκε» μια καινούρια έννοια . Η ιδέα ήταν ότι «ένα αντικείμενο, θα μπορούσε, κατά την κίνησή του, να έχει, σε κάθε στιγμή, μια διαφορετική ταχύτητα και ότι θα μπορούσαμε να προτείνουμε μια καινούρια έννοια ικανή να περιγράφει τις αλλαγές της ταχύτητάς του». Ο Γαλιλαίος αρχικά σκέφτηκε ότι η καινούρια έννοια θα μπορούσε να περιγράφει το «πόσο αυξάνεται η ταχύτητα σε κάθε μονάδα μετατόπισης» αλλά τελικά κατέληξε στην επιλογή η καινούρια έννοια να περιγράφει το «πόσο αυξάνεται η ταχύτητα σε κάθε μονάδα χρόνου ». Η καινούρια έννοια θα πάρει το όνομα επιτάχυνση, αν και στα χρόνια που ακολούθησαν η έννοια διαμορφώθηκε σε κάτι ευρύτερο. Η εμπειρία «διαστήματα ανάλογα με τα τετράγωνα των χρόνων» μπορούσε πλέον να περιγραφεί και με την έννοια επιτάχυνση και να διατυπωθεί με το «κατά την εξέλιξη της κίνησης η επιτάχυνση διατηρείται σταθερή». Επαναλαμβάνοντας τους πειραματισμούς με άλλη μπίλια και με διαφορετικές γωνίες της σανίδας με το έδαφος διαπίστωνε πως όταν μεγάλωνε τη γωνία η μπίλια κατηφόριζε πιο γρήγορα, όσο ανύψωνε τη σανίδα η επιτάχυνση γινόταν μεγαλύτερη αλλά κατά την εξέλιξη της κίνησης σταθερή και ότι ο κανόνας «διαστήματα ανάλογα με το τετράγωνο του χρόνου» ήταν πάντα ίδιος .

Η συλλογή των Μεδίκων Ένα από τα πιο εντυπωσικά εκθέματα στο μουσείο του Γαλιλαίου είναι μία πελώρια αναπαράσταση του σύμπαντος, όπως πίστευε πως ήταν τον 16ο αι. Ονομάζεται “Armillary Sphere” και αναπαριστά μία θέα του κόσμου με την γη ως κέντρο του. Χτιζόταν για περισσότερο από πέντε χρόνια. Είναι φτιαγμένη από χρυσό και μετά καλυμμένη από φύλλα χρυσού. Η συλλογή της Λωραίνης Περιέχει κυρίως εργαλεία και όργανα για καθημερινή χρήση.